zomervakantie
De praktijk is deze zomer gesloten van maandag 21 juli tot en met vrijdag 8 augustus.
Via de website kan je ook in deze periode natuurlijk gewoon contact met ons opnemen. Reageren en je vragen beantwoorden doen wij weer vanaf maandag 11 augustus.
We wensen iedereen een hele fijne zomer toe.
Grutsk
Je moedertaal is de taal die je verwerft in plaats van aanleert. Dus spreek je Fries en zou je het fijn vinden om in je memmetaal in gesprek te gaan; wolkom, praat mar Frysk!
Vele felicitaties ontving ik na mijn vorige blog, die ging over mijn behaalde erkenning als systeemtherapeut en de lange weg die daaraan vooraf ging. Een daarvan raakte mij speciaal, van een jeugdvriendin. Het was de reactie in het Fries, van @ jannyvanderveen.; oanhalde as storein! (aanhouden als motregen; doorzetten). Het blijft mij verwonderen dat een moedertaal zo in je lijf gaat zitten. Inmiddels woon ik al 25 jaar in Leiden (en Leiderdorp) en voel me net zoveel Leidenaar als Fries, maar de Friese taal blijft mijn hart raken. Je moedertaal is de taal die je verwerft in plaats van aanleert (zoals je vreemde talen leert op school). En dat verwerven zorgt er dus voor dat het in je systeem gaat zitten, in plaats van in je brein waar aangeleerde zaken zijn opgeslagen. Wanneer mensen gaan dementeren, verliezen ze de aangeleerde taal en blijft de verworven taal over.
In mijn praktijk werkt mijn Friese achtergrond met mijn Friese naam als een duidelijk uithangbord. Soms omdat mensen een positieve associatie hebben met ‘friezen’, die bekend staan als harde werkers en nuchtere mensen (waar ik mij inderdaad onder schaar) en soms omdat mensen zelf een familiaire connectie met Friesland hebben. Dan helpt het om ergens een overeenkomst, een verbinding te hebben. Het voelt vertrouwd op een bepaalde manier.
Ik heb om die reden wel eens overwogen om aan te prijzen dat ik Fries spreek en dat dus ook in mijn praktijk kan en wil doen. Zodat mensen hun memmetaal kunnen spreken wanneer het gaat om dingen die het hart raken. Bovendien spreek ik zelf maar weinig Fries, dus het zou voor mijzelf ook fijn zijn. Bij deze dus; spreek je Fries en zou je het fijn vinden om in je memmetaal in gesprek te gaan; wolkom, praat mar Frysk!
Een mijlpaal
Van ‘in de weer met gezinnen’ tot erkend systeemtherapeut. Een persoonlijke mijlpaal.
Met het afronden van mijn supervisiereeks, waarover ik in mijn laatste blog schreef, heb ik mijn opleidingstraject tot relatie- en gezinstherapeut afgerond. Dit heeft bestaan uit verschillende opleidingen, supervisies en leertherapie in de afgelopen acht jaar. En in vele jaren daarvoor bestond het als wens welke steeds lastig waar te maken bleek. Een terugblik voelt dan ook op zijn plaats.
Waar ik ooit begon met het werken met kinderen, was ik na mijn eerste stage al overtuigd van het belang van het werken met ouders. Daar moest het verschil gemaakt worden. Ik besloot om na mijn SPH opleiding ook maatschappelijk werk te gaan doen, om met ouders te kunnen gaan werken. Hier heb ik nooit spijt van gehad. Jarenlang heb ik in allerlei functies op verschillende plekken en met verschillende doelgroepen met ouders en hun kinderen gewerkt. Ik was dus altijd in de weer met gezinnen. Ik vind gezinnen fantastisch en fascinerend. Dat je bij elkaar hoort, hoe ingewikkeld het ook kan zijn en dat je bij elkaar blijft horen, wat je daar zelf ook van vindt.
Toen ik me verder wilde ontwikkelen binnen mijn vakgebied, bleek dat niet gemakkelijk zonder wetenschappelijke opleiding. Ik vond mijn weg; de opleiding tot systeemtherapeut kon ik doen met een HBO achtergrond. Op die manier kon ik me bezig blijven houden met waar mijn liefde voor het vak lag, bij het gezin, en kon ik me ontwikkelen.
De werkgever waar ik destijds werkte, investeerde hier echter niet meer in. Mijn collega die de opleiding gedaan had, was voor mij een steun en stimulans om deze weg in te slaan, maar ik moest verder kijken. De overstap van de jeugdzorg naar de jeugd GGZ leek de uitkomst. Daar werd wel geïnvesteerd in systeemtherapeuten en daar was men enthousiast over mijn wens. Ik ging de benodigde vooropleidingen doen en raakte nog meer enthousiast. Mijn werk deed ik met veel plezier en was al gericht op gezinsbehandelingen. Toen de economische crisis zijn intrede deed, droogden mijn kansen echter op. Na een bezuinigingsronde waarbij ik ook mijn baan verloor, leek mijn toekomstperspectief uit zicht.
Na twee jaar bij de kinderrevalidatie gewerkt te hebben en een nieuwe koers voor mijzelf te hebben uitgezet (een eigen praktijk, wat ook een uitstekend idee bleek te zijn!), kwam de kans alsnog. LUMC-Curium nam mij aan als systeemtherapeut in opleiding en ik kon aan de opleiding beginnen. Gestaag heb ik mij in de afgelopen jaren door de opleidingsonderdelen heen gewerkt. Met groot enthousiasme aanvankelijk en uiteindelijk ook blij dat het tot een afronding is gekomen. Maar trots op het doorlopen traject en op dat ik gekomen ben waar ik zoveel jaren geleden al van droomde.
In 2020 sloot ik me aan bij de NVRG als lid in opleiding. Destijds werd ik geïnterviewd als nieuw lid. Inmiddels dus ook officieel erkend als volledig lid. Hoera!
(Hoe) werkt therapie?
Hoe werkt therapie eigenlijk? En wat als het niet werkt zoals we hopen?
Met veel plezier heb ik in de afgelopen maanden een supervisietraject gevolgd bij Flip Jan van Oenen. Eerder had ik zijn boek ‘Het misverstand psychotherapie’ gelezen en was geïnspireerd geraakt door zijn manier van kijken naar de GGZ. Hij staat daarin stil bij hoe weinig we weten over hoe therapie werkt en hoe klein de rol van specifieke methodieken is in deze werkzaamheid.
Hoezeer verschillende methoden en interventies ook gepromoot worden, ze hebben ongeveer allemaal hetzelfde effect. Door het promoten echter, dragen we als sector en als maatschappij uit dat therapie helpt. En daar mogen we bescheidener in zijn. Soms helpt het, een beetje. Maar er zijn zoveel factoren in het leven van mensen, waarvan therapie er een is. En die factoren zijn bepalender voor of het beter gaat met mensen dan enkel de therapie. Het zou mensen kunnen helpen om dit te beseffen; waarschijnlijk gaat het over, het helpt als ik het leer verdragen, ik kan daar zelf aan bijdragen. Dan zou er minder druk op de GGZ komen, om al deze mensen ‘beter te maken’. En zouden mensen eerder gaan onderzoeken hoe ze hun situatie zelf kunnen veranderen ofwel verdragen.
Tijdens het supervisietraject hebben we gesproken over het vervolg van dit boek, ‘Verdragen’. Dit gaat verder in op hoe het hele systeem, de cliënt, de therapeut, de organisaties en de maatschappij, kunnen verdragen dat psychisch lijden bestaat en dat we dat niet altijd kunnen wegnemen. Op basis van de ‘Handleiding voor de client om therapie te verdragen’ heb ik een folder laten ontwerpen voor mijn cliënten, waarin uitgelegd wordt hoe therapie werkt en wat ze daarvan wel en niet kunnen verwachten. Als een ode aan het werk van Flip Jan.
Dank je Flip Jan, voor het waardevolle traject.
En dank je Annemieke Visser, voor het prachtige ontwerp.
De successen in het leven vieren
Sta jij wel eens stil bij je successen als ouder? Misschien is het tijd om dat te vieren!
Het houdt mij bezig deze maand. Zowel op een aangename als op een weemoedige manier. Het is een fantastische maand en een confronterende maand. Mijn oudste kind is 18 jaar geworden en mijn echtgenoot is 50 geworden. Het is heerlijk dat we met elkaar als partners en als gezin zover zijn gekomen en het feit dat we zover zijn gekomen, zegt iets over onze leeftijd. We worden oud…
Ook dat oud(er) worden is gelinkt aan verschillende gevoelens. Het is confronterend om ouder te worden omdat ik me realiseer dat er al zoveel achter mij/ons ligt wat niet terug zal komen. En dat de tijd die ons rest steeds minder wordt. Maar ik weet als geen ander dat het ook een enorme weelde is om überhaupt zo oud te worden. Wat een genot om al die jaren meegemaakt te mogen hebben!
En al die jaren zijn niet als vanzelf voorbij gegaan. Zeker als het gaat om het grootbrengen van kinderen, is daar energie, zorg en liefde naartoe gegaan. Het voelt als een prestatie, een kind grootgebracht hebben, klaar voor de maatschappij, volwassen.
Het is traditie om verjaardagen te vieren en zeker bij een 18e verjaardag is het feest. Ik voel als moeder echter ook behoefte om dit moment voor mijzelf, voor ons als ouders, te markeren. Het leek me dat daar informatie over te vinden moest zijn, dus ik zocht op internet naar onderzoeken over het belang van successen vieren. Tot mijn teleurstelling kreeg ik alleen zoekopdrachten over werk.
Blijkbaar is het gebruikelijk om te spreken over successen wanneer het om werk gaat. En is er aandacht voor hoe deze successen in de spotlights te zetten, ze te vieren. Waarom vond ik geen resultaten die gingen over het vieren van successen in je persoonlijke leven? En nog preciezer, over het ouderschap. Zien we dan minder dat het om successen gaat? Is het vanzelfsprekend dat je je taken in het leven oppakt en er het beste van maakt?
Terwijl, dat bleek dan weer wel uit de onderzoeken, het vieren van successen heel nuttig is; ‘medewerkers voelen zich belangrijk en erkend als er bewust stil wordt gestaan bij het positieve resultaat van hun inzet’. Zou het ons als maatschappij niet dienen wanneer ouders zich belangrijk en erkend voelen in hun taak als ouders? Daar mag best wat meer aandacht voor zijn. Dus bij deze een begin; dank aan alle ouders voor hun eindeloze inzet om hun kinderen zo goed mogelijk groot te brengen!
Twee geloven op een bord?
Een onderwerp waar ik nog niet eerder bij had stilgestaan; de spanning die in een relatie kan ontstaan over het wel of niet eten van vlees. Inmiddels kan ik wel begrijpen dat dit een dealbreaker kan zijn. Mocht je hiermee te maken hebben, voel je welkom in mijn praktijk.
Nu ik sinds een aantal jaren vegetarisch ben geworden, in navolging van mijn dochter die de pionier was in ons gezin, verdiep ik me meer in wat ik eet en waarom ik dat doe. Ten tijde van de coronacrisis vond ik dat ik iets anders moest doen in mijn leven, om meer aan te sluiten bij mijn zorg om de aarde, het klimaat en de mensheid. Na onderzoek leek vegetarisch eten een (voor mij) relatief gemakkelijke manier om bij te dragen. Sindsdien heb ik dit doorgevoerd.
Met het verdiepen in het onderwerp las ik onlangs het boek Ooit aten we dieren van Roanne van Voorst. Waar ik zelf geen vlees meer eet omdat het zeer milieubelastend is, legt zij uit dat het helemaal niet zo natuurlijk is om dieren te eten dan wij in dit tijdperk denken. Een interessante kijk. En daarbij kwam ook een onderwerp naar voren waar ik nog niet eerder bij had stilgestaan; de spanning die in een relatie kan ontstaan over het eten van vlees tussen vegans en niet vegans. Vegans gaan nog een stap verder dan vegetariërs; zij eten ook geen zuivel en gebruiken geen dierlijke producten. Hier kan een mens prima van en mee leven, maar het zorgt wel voor een heel ander voedingspatroon dan dat van vlees en zuiveleters.
Zoals Roanne ons meeneemt in haar boek, begin ik te begrijpen dat wanneer je het eten van dieren ziet voor wat het werkelijk is; ‘we behandelen levende wezens op enorme schaal op een verschrikkelijke manier en maken ze vroegtijdig dood om ze op te eten’, het heel moeilijk kan zijn om met een partner te leven die niet-vegan is. Die daar dus aan bijdraagt, die je dieren ziet eten, die niet voelt dat dit heel wreed is. Er bestaan om die reden speciale dating apps voor veganisten en er zijn boeken geschreven over hoe je je relatie goed kunt houden wanneer je met dit verschil te dealen hebt. Waarbij het overkoepelende advies is; blijf elkaar respecteren.
In mijn praktijk heb ik nog geen stellen gezien die expliciet aangaven hiermee te worstelen. Inmiddels kan ik wel begrijpen dat dit een dealbreaker kan zijn. Mocht je hiermee te maken hebben, voel je welkom. Ondertussen onderzoek ik wat mijn volgende stap is richting een vegan voedingspatroon.
ADHD; zo leuk! Of een last?
Thomas van Luyn vindt het snijvlak tussen een hilarische voorstelling, waardevolle educatie en begripvolle omgeving die voelt als een warm bad. De boodschap die tijdens de voorstelling gegeven wordt, is precies wat ik doe met mijn cliënten in de praktijk.
Onlangs was ik in de prachtige Leidse schouwburg voor de voorstelling van Thomas van Luyn. Het leek me een leuk familieuitje en het ging over ADHD. Leuk en zinvol, leek me, alhoewel ik niet helemaal wist wat te verwachten. Ik kwam af op de heerlijke titel; De grote ADHD expirivaganza.
Zelden heb ik zo een divers en kleurrijk publiek in de schouwburg getroffen. Daar komen we meteen bij het leuke aspect van ADHD; er waren opvallend veel mensen die net wat anders waren, kleurrijkere kleding droegen, opvallende styling keuzes maakten, of zich geheel niets aantrokken van een norm op dat gebied. Wat een verademing. Ook qua leeftijd liep het zeer uiteen, met opvallend veel jonge mensen.
Thomas blijkt in staat om zowel over ADHD te vertellen als het voor te leven. Hij neemt ons mee in zijn leven, waarin een paar jaar terug werd geconstateerd dat er sprake van ADHD is (hoe weten de mensen van deze vragenlijst dat ik mijn fiets kwijtraak?). De voorbeelden die hij geeft, kunnen op veel herkenning van de zaal rekenen. Hoe chaotisch zijn leven is, hoe onrustig zijn hoofd, hoe hij van de hak op de tak springt.
En hierbij is hij in staat om ons zowel tranen van het lachen te bezorgen omdat het met regelmaat tot grappige situaties leidt, als ons te laten voelen hoe intens verdrietig het ook kan zijn wanneer je zo weinig grip op je leven hebt. Hij neemt ons mee in het proces van diagnosestelling en laat Anna Gimbrere vertellen over de wetenschappelijke kant van de zaak. Zij vult haar kennis aan met haar eigen ervaringsverhalen.
Op die manier leren we dat het krijgen van de diagnose helpend kan zijn, omdat je eindelijk begrijpt waarom je leven is verlopen zoals het verliep. Dat je niet dom bent, dat het er niet om gaat dat je de clou niet begrijpt, dat je niet minder bent dan andere mensen. Je brein werkt anders, waardoor het lastiger is om te structureren, te beginnen, te concentreren en je af te sluiten voor prikkels. De boodschap hierbij is; het is zo, wordt er handig in en wees mild voor jezelf. Daar haakte ik op aan, omdat dat precies is wat ik doe met mijn cliënten in de praktijk.
Hiermee heeft Thomas van Luyn het snijvlak gevonden tussen een hilarische voorstelling, waardevolle educatie en begripvolle omgeving die voelt als een warm bad. Voor mensen zonder ADHD gaat er een wereld open en zal het zowel je kennis ervan, als je begrip ervoor enorm vergroten. Voor mensen met ADHD voelt het als thuiskomen en een enorm gevoel van herkenning.
Geen wonder dus dat alle voorstellingen al snel waren uitverkocht. Gelukkig staat Thomas ook in 2025 weer met deze expirivaganza in het theater. Ben je nog niet geweest, maak er dan alsnog gebruik van! https://thomasvanluyn.com/
Hoe paars mag paarse vrijdag zijn?
De acceptatie van lhbti+ers neemt af. De noodzaak van een paarse vrijdag wordt groter.
Rond deze tijd leek het me passend om over paarse vrijdag te schrijven. De dag dat er binnen het onderwijs extra aandacht is voor lhbti+ers. Eerdere jaren ontvingen we hier bericht over van de scholen van de kinderen en ging er een paarse trui aan naar school. Ik vond het een mooi initiatief en wilde graag aansluiten door erover te schrijven. Dit jaar was het echter nogal rustig op dit gebied, we werden minder geïnformeerd. Tot mijn verdriet las ik in de krant dat scholen er voorzichtig mee omgingen, omdat er inmiddels nogal wat tegengeluiden zijn. Slingers werden extra hoog opgehangen, om vernieling te voorkomen. Armbandjes werden niet meer aan iedereen uitgedeeld, want het gedachtengoed kon niet opgedrongen worden. De tegengeluiden zouden gaan over dat er wel heel veel aandacht naar dit thema zou gaan. Wat een treurige constatering. De acceptatie van lhbti+ers neemt namelijk af, blijkt uit onderzoek. De noodzaak van een paarse vrijdag wordt dus alleen maar groter. Maar vanwege tegengeluiden maken we deze dag kleiner en zijn we voorzichtig. Dat lijkt me een verkeerde beweging. De dag zou net zo groot en lang en vaak georganiseerd moeten worden, totdat het leven van een lhbti+ jongere er hetzelfde uitziet op de middelbare school (en overal in de maatschappij) als van elke andere jongere. En helaas lijken we daar nog niet te zijn….
Een scheiding, wat nu?!
Wanneer duidelijk wordt dat er gescheiden gaat worden, spelen daarbij vele emoties een grote rol. Om hierin een goede weg te vinden, heeft TNO een training voor ouders ontwikkeld.
De ontzetting, onthutsing, het verdriet en de grote verwarring bij mensen wanneer duidelijk wordt dat er gescheiden gaat worden. Het is voor iedereen verschrikkelijk. Op dat moment in elk geval. Hopelijk en meestal worden dingen op de lange termijn beter en rustiger.
Op die momenten heb ik er soms bij gezeten. De hoop in relatietherapie is natuurlijk dat het weer lukt om de relatie nieuw leven in te blazen. Soms echter lijkt een van beide partners het nodig te hebben om duidelijk te kunnen zijn over het willen beëindigen van de relatie en soms is het de conclusie na een traject van proberen.
Aangezien mijn hart ligt bij gezinnen, ben ik dan in gedachten bezig met de kinderen. Eigenlijk doe ik veel van de relatietherapie ook voor de kinderen. Hoe kan ik hen helpen om gelukkige, rustige en goed samenwerkende ouders te krijgen? Wanneer mensen uit elkaar gaan, bied ik dan ook altijd aan om mee te denken in het vervolgtraject en waar nodig te blijven ondersteunen.
Veel mensen zijn in staat om dit zelf vorm te geven. En gelukkig lukt het veel stellen om hier samen uit te komen op een manier waarbij de kinderen niet belast worden. Natuurlijk krijgen de kinderen hier van alles van mee, dat kan ook niet anders. Maar ouders die hun problemen met elkaar en met andere volwassenen bespreken en niet met de kinderen, maken al een groot verschil.
Om hierin een goede weg te vinden, heeft TNO een training voor ouders ontwikkeld. Die wordt als groepstraining aangeboden, maar is ook gratis online te volgen, middels een te downloaden pdf bestand. Het is een mooi vormgegeven training, met uitleg, video’s van ervaringsdeskundige ouders en hulpverleners en adviezen. Een laagdrempelige manier voor ouders om zich in de materie te verdiepen. Voor iedereen die zelf geïnteresseerd is of die mensen erop zou willen wijzen;
ALS door kinderogen
Wat als je als ouder van jonge kinderen de diagnose ALS krijgt en uit wilt leggen wat er gebeurt en gaat gebeuren? Anjo Snijders creëerde, samen met zijn vrouw Sascha Groen, een prachtige manier om het aan zijn en aan alle kinderen duidelijk te maken.
Wat als je als vader van twee jonge kinderen ALS krijgt en je aan ze uit wilt leggen wat er gebeurt en gaat gebeuren? Dit lot trof Anjo Snijders en hij creëerde samen met zijn vrouw Sascha Groen een prachtige manier om het aan zijn en aan alle kinderen duidelijk te maken; een korte animatiefilm. In deze film, LUKi & the lights, zien we een aandoenlijke robot zijn leven leiden met zijn vrienden. Hij werkt, hij sport, hij maakt plezier met anderen. Al snel echter begint zijn arm te haperen. De lichtjes in zijn arm weigeren en zijn arm doet het niet meer. Hij maakt er eerst het beste van, maar komt toch bij een arts uit. Op deze manier volgen we het proces van de eerste tekenen van de ziekte tot de uiteindelijke dood. Ingrijpend, maar vooral ook levendig, hoopvol, met plezier en gewoon duidelijk. Een mooie manier om kinderen (en iedereen overigens) mee te nemen in hoe een ziekteproces bij ALS eruit ziet. De film is niet gebonden aan een taal, waardoor hij voor iedereen te begrijpen is. Hoewel tragisch en verdrietig, zeer waardevol en aan te raden.
Gaat het goed met de rouw?
Het overlijden van naasten is een ingrijpende gebeurtenis. Zeker wanneer het kinderen aangaat. Fonds slachtofferhulp heeft een website opgezet gericht op rouwbehandeling met daarop zelfs een rouwmeter om het rouwproces in kaart te brengen.
Het overlijden van naasten is een ingrijpende gebeurtenis. Zeker wanneer het kinderen aangaat, die een overlijden van heel dichtbij meemaken, grijpt dit iedereen aan. We beseffen ons dat het een intense gebeurtenis is in een kinderleven en zijn bezorgd om het kind. Het kan voor ouders lastig zijn om goed in te schatten hoe het kind omgaat met de rouw. Sommige kinderen praten erover, anderen nauwelijks. Sommige kinderen laten duidelijk verdriet zien, anderen minder. Ieder kind heeft zijn of haar persoonlijke manier om om te gaan met het verlies. Daarbij komt nog dat kinderen en jongeren zich met perioden helemaal kunnen richten op hun leven in het hier en nu, waarbij het verlies naar de achtergrond lijkt te zijn verdwenen. Het is dus ook niet verwonderlijk dat het ingewikkeld kan zijn om goed zicht te hebben op het rouwproces van kinderen.
Fonds slachtofferhulp heeft het initiatief genomen om een website op te zetten gericht op rouwbehandeling. Hier wordt informatie gegeven over rouwbehandelingen en over onderzoek dat op dit gebied is verricht en wat lopende is. Samen met een aantal universiteiten zijn er rouwbehandelingen ontwikkeld voor specifieke verliessituaties. Ze hebben ook een rouwmeter ontwikkeld, zowel voor kinderen als voor volwassen. Hiermee kun je een inschatting maken over of er sprake is van een mogelijk problematisch rouwproces. De rouwmeter voor kinderen is een zelftest voor kinderen tussen de 8 en 18 jaar, die door zowel het kind als een ouder kan worden ingevuld. Met een overzichtelijke hoeveelheid vragen kan er binnen 15 minuten een beeld verkregen worden van hoe het rouwproces verloopt.
Dit kan een waardevol hulpmiddel zijn voor de ouders van kinderen die een rouwproces doorlopen en zich afvragen of hun kind dit zelf kan dragen. Het voorkomt dat kinderen te lang blijven hangen in verdriet of somberheid of het verdriet juist nog niet toelaten. Daarnaast is het van meerwaarde omdat het kan voorkomen dat kinderen gespecialiseerde hulp krijgen die dat niet nodig hebben. Niets vervelender voor kinderen dan door hun ouders of andere goedbedoelende volwassenen naar een therapeut gebracht te worden, terwijl ze dat zelf niet willen of er niet voor openstaan. Voor iedereen die zich afvraagt of een kind hulp nodig heeft bij het doorwerken van een rouwproces is het dus een laagdrempelige eerste stap om de rouwmeter in te vullen. Een waardevol aanbod!
Wat doe je dan?
‘Wat doe je dan?’ is misschien wel de moeilijkste vraag die ik krijg over mijn werk in de praktijk. Juist datgene wat het werk leuk maakt, maakt het ook lastig om te omschrijven.
‘Wat doe je dan?’ is misschien wel de moeilijkste vraag die ik krijg over mijn werk in de praktijk. Die kan ik niet eenvoudig beantwoorden. En dat vind ik dan weer moeilijk, want ik zou toch in staat moeten zijn om helder uit te leggen wat ik eigenlijk doe en met wie? Meer dan eens ben ik uitgedaagd om een elevator pitch te creëren, ik zou het moeten kunnen opdreunen. Ware het niet dat juist datgene wat het werk leuk maakt, het ook lastig maakt om te omschrijven; het is zo breed!
Alleen al kijkend naar wie ik zoal in de praktijk tref, dan is dat heel divers. Mensen komen alleen, ze komen met hun partner, ze komen met hun kinderen, met hun broers of zussen, met hun ouders, met hun ex, met hun stiefvader of - moeder. En ze zijn van alle leeftijden, van de peuters tot aan de grootouders. Zelfs als mensen zichzelf te oud vinden om nog in zichzelf te investeren, zien ze dat er echt nog wat te winnen valt.
En ook de reden waarvoor mensen naar de praktijk komen verschilt enorm (behalve natuurlijk dat het er in wezen om gaat hoe het leven fijner kan worden). Mensen willen van relatieproblemen af, van somberheid, van een burn-out, van familieproblemen, van problemen met hun kinderen of hun ouders, van de last van hun ADHD of autisme klachten, van de zwaarte van hun rouw, van de angst voor de dood, van de zwaarte van alles wat ze hebben meegemaakt of de last van ingrijpende gebeurtenissen.
Steeds meer ontdek ik dat er een rode draad loopt door alle trajecten, die ondanks de persoon, de leeftijd en problematiek aanwezig is.
Deze begint ermee te erkennen wat er aan de hand is. Dat klinkt logisch en bijna eenvoudig, maar is dat zeker niet. We voelen vaak wel de last, maar echt durven kijken naar wat er is, is spannend. Wanneer er erkenning is en we dus weten wat we in de kamer hebben, is de volgende stap om daar mild naar te leren kijken en er met mildheid mee om te gaan. Dat klinkt ook weer als een open deur die vaak echter behoorlijk dicht zit. We zijn veel meer gewend om streng en bestraffend te zijn voor onszelf dan vriendelijk. Terwijl vriendelijkheid ruimte geeft voor troost en vergeving. En die geven weer ruimte aan nieuwe mogelijkheden. Vervolgens gaan we bij het verkennen van die nieuwe mogelijkheden op zoek naar steun, zodat er nieuwe invalshoeken komen en support om verandering vol te houden. En opnieuw; niemand zal er verbaasd over zijn dat het helpt om dingen samen te doen. Of zoals Loesje het zegt ; “waarom moeilijk doen, als het samen kan?". Maar ook hiervan weten we dat mensen de neiging kunnen hebben om zich terug te trekken, geen hulp te vragen en dingen voor zichzelf te houden wanneer het lastig wordt. De stap om hulp te vragen of om open te zijn over wat er speelt, is dan een lastige. We onderzoeken op welke manier wat hierin mogelijk is.
Wanneer al deze stappen gezet zijn; erkennen, mild zijn en steun zoeken, dan zijn we aan het werk om nieuwe mogelijkheden te verkennen. Daarbij zoeken we de balans tussen het uitdagen van jezelf en het jezelf beschermen. Steeds van beide genoeg, zodat er vanuit vertrouwen stappen gezet worden.
Dus hoe verschillend de mensen en de zorgen ook zijn, er is zeker een rode draad te ontdekken in wat we met elkaar doen in de praktijk. Nu nog in een elevator pitch gieten…
Psychologie in het theater
Soms komen er dingen op je pad waarvan je je afvraagt hoe het kan dat ze niet eerder op je pad kwamen. Zo was ik onlangs bij een theatervoorstelling van de makers van Psychologie in theater.
Soms komen er dingen op je pad waarvan je je afvraagt hoe het kan dat ze niet eerder op je pad kwamen. Of waarom je ze misschien niet hebt opgemerkt toen dat wel gebeurde. Zo was ik onlangs bij een theatervoorstelling van de makers van Psychologie in theater.
Via via kwam dit theatergezelschap op mijn pad en aangezien ze een voorstelling speelden op mijn verjaardag leek het me een goed idee om te gaan. Het blijkt om een particulier theatergezelschap te gaan dat begonnen is met een stuk over dementie. Hiermee wilden ze mensen zowel meenemen in de dynamiek van een leven met dementie als dat ze wilden informeren hoe je hiermee om kunt gaan.
Daarna hebben ze een stuk ontwikkeld over relaties. En daarvan verbaasde het mij als relatietherapeut dus dat ik hier nog niet van had gehoord. Het theatergezelschap blijkt te bestaan uit een gezin waarvan meerdere gezinsleden binnen de hulpverlening werken. Ze kennen de zorg, de dynamieken tussen mensen en de manieren waarop we daar als professionals invloed op proberen uit te oefenen.
In dit stuk over relaties volgen we in de eerste helft een stel, waarbij we al snel mee worden genomen in wat er wringt in deze relatie. Dit wordt op een luchtige en humoristische manier in beeld gebracht, wat bij het publiek hoorbaar herkenning oproept. De spanningen nemen toe en tegen de tijd dat de pauze aanbreekt, begrijpen we dat dit echtpaar serieuze relatieproblemen heeft.
Na de pauze worden we meegenomen in hoe relaties werken, welke kennis daar inmiddels over is. Over hoe patronen uit onze jeugd zich kunnen herhalen in onze relaties en wat we eraan kunnen doen om elkaar toch te kunnen blijven begrijpen en vinden. De concrete tips waarmee we naar huis gaan, voelen voor mij als relatietherapeut wat kort door de bocht.
Maar dit is dan ook geen therapie. Dit is voor alle mensen die interesse in het onderwerp hebben. Mensen, stellen, die zich wellicht hier voor het eerst verdiepen in waar ze mogelijk in hun relatie tegenaan lopen. In dat kader is het een zinvolle uitleg over hoe relaties werken, een uitnodiging om daar zelf en samen eens goed naar te kijken en een advies om in elkaar te blijven investeren. Wat een goed idee! Op naar de volgende voorstelling, over ouderschap. In het najaar laat ik jullie weten hoe die is. Of je kunt natuurlijk zelf gaan kijken:
Eerste hulp bij klimaatangst
Voor wie een therapeut zoekt die op de hoogte is van de stand van zaken rondom klimaatverandering en die begrijpt welke gevoelens hierbij meespelen en dus voor welke (levens) keuzes je kan komen te staan; weet mij te vinden.
Al heel wat jaren ben ik aan het onderzoeken hoe ik mij kan inzetten voor ‘het redden van de wereld’ zoals ik het vaak noem. Het lijkt zo’n onmogelijke opgaaf. Dat is feitelijk ook zo, maar heeft waarschijnlijk ook iets te maken met mijn eigen formulering. Net zoals ik de mensen in mijn kamer meeneem in het kiezen van haalbare doelen en het zien van de kleine stappen, zou ik mijzelf kunnen helpen met het herformuleren van mijn missie. Dat zou meer handvatten en meer voldoening geven. Voorzichtig ben ik deze weg aan het onderzoeken, ik lees boeken, volg socials en zet kleine stappen. Daardoor weet ik inmiddels dat er psychologen zijn die zich verbonden hebben en de Stichting klimaatpsychologen hebben opgericht. Zowel om mensen te ondersteunen die worstelen met gevoelens rondom klimaatverandering, als om organisaties te helpen om te vergroenen. Mijn groene bank publiceerde onlangs een artikel over hoe om te gaan met klimaatstress. Een van de klimaatpsychologen gaf uitleg over wat hierbij helpend is. Je begrijpt, ik overweeg mij aan te sluiten, maar ik ben er nog niet uit of ik mij op die manier wil neerzetten als therapeut. Een belangrijke waarde voor mij is dat iedereen bij mij terecht kan. Dus ook mensen die zich helemaal niet bezighouden met het klimaat of die daar heel andere ideeën over hebben. Sluit ik die dan niet uit? Aangezien ik inmiddels een aantal mensen in de praktijk heb gehad die hadden ervaren dat het van wezenlijk belang was dat hun therapeut goed op de hoogte was van de situatie van het klimaat, besluit ik hier in elk geval meer over naar buiten te treden. Het zou ook een gemis zijn als deze mensen mij niet weten te vinden. Dat dit voor hen zo van belang is, omschrijft iemand als reactie op het bovengenoemde artikel heel treffend; ‘Ik heb al met meerdere coaches en psychologen gesproken, maar die waren allemaal buiten die bubbel (bubbel = het klimaat wordt bedreigd) en konden mij juist niet helpen omdat ik zo veel meer feitelijke kennis over de situatie heb dan zij, dat ze mij niet gerust konden stellen of begrepen wat mijn gevoelens zijn, en wat dan zou kunnen helpen.’ Voor wie dus een therapeut zoekt die op de hoogte is van de stand van zaken rondom klimaatverandering en die begrijpt welke gevoelens hierbij meespelen en dus voor welke (levens) keuzes je kan komen te staan; weet mij te vinden.
https://dekleurvangeld.nl/artikelen/2024/tips-klimaatpsycholoog
‘Zelfs als de relatie veel pijn doet, kan die pijn vertrouwd voelen’; wat er nodig is om aan je relatie te gaan werken.
Onlangs liet EFT Nederland onderzoek doen naar drijfveren en twijfels van echtparen om in therapie te gaan. Er werd aan 10 stellen die hulp hadden gezocht gevraagd hoe ze daartoe waren gekomen en wat ze eerder had tegengehouden. De drempel bleek hoog om hulp te zoeken. Eerder bleek al uit onderzoek dat stellen te lang wachten met het starten van therapie en dat dit samen met onvoldoende motivatie de belangrijkste reden voor het niet lukken van relatietherapie is. Ditmaal viel het de onderzoeker op dat mensen ondanks dat ze leden onder hun relatie, nog niet de drempel bereikt hadden om hulp te zoeken. De situatie laten zoals die was leek veiliger te voelen dan te gaan voor verandering. De comfortzone van weten wat je hebt blijkt sterk te zijn. Verandering brengt spanning met zich mee, omdat we niet weten wat die verandering brengt. Dat kan een remmende werking hebben op het in beweging komen. Net als op andere gebieden in ons leven, kan ons dit in onze relatie in de weg zitten. We kiezen niet voor beweging, maar voor status quo. Pas als de pijn te groot wordt, durven we stappen te zetten (dan kunnen we bijna niet anders meer). In het geval van een relatie kan het dan echter te laat zijn. Om in beweging te komen, is het nodig om urgentie te voelen, echter helpt het ook wanneer je weet waar je naartoe beweegt. Het blijkt mensen vertrouwen te geven dat een methode als EFT houvast geeft en het helpt wanneer ze van andere stellen horen dat therapie hen geholpen heeft. EFT Nederland concludeert dat er een missie ligt voor ons als relatietherapeuten om EFT normaler te maken en te laten zien wat het oplevert. En daarbij is dus vooral van belang; kom op tijd, dan kan er veel (en kan het sneller!).
https://www.eft.nl/nieuws/drijfveren-om-hulp-te-zoeken-voor-je-relatie
De leeuwenmoeder
Leeuwenmoeders, bij hen voel je de onvoorwaardelijke liefde van een ouder voor haar kind het meest intens.
Dankzij een post van @Minke Verdonk (waarvoor dank!) kwam de voorstelling Broos op mijn pad. Lottie Hellingman neemt het publiek mee in het leven van een ouder met een zorgintensief kind. En hoe! We werden meegesleurd, erin gezogen, gingen mee kopje onder en kwamen uiteindelijk weer boven. Kyra, zo heet deze moeder, heeft een enorm rotsblok boven zich hangen. Een soort zwaard van Damocles. Ze neemt ons mee in haar leven; van vrijgevochten en ongebonden naar volledig in beslag genomen door de zorg voor en over haar dochter Romy. Romy heeft het downsyndroom, wat het leven van haarzelf en haar ouders zowel overweldigend bijzonder als ingewikkeld maakt. En dit wordt op een indringende manier overgebracht. De intense zwaarte van dit alles is kenmerkend voor het leven van veel ouders met kinderen waar veel zorg over is. Het is voor meer ouders herkenbaar.
In de zaal zaten zowel ouders van zorgintensieve kinderen als professionals. Eigenlijk jammer dat niet die mensen er zaten, die er dagelijks niet zoveel mee te maken hebben. De buurvrouwen, de mensen in de supermarkt, de kraamvisite, de collega’s. Want juist hen zou het helpen om te ervaren hoe intens deze levens zijn. Dat deze ouders en kinderen alle respect en begrip van ons verdienen. Dat moeders er leeuwen van worden. Of, zoals Kyra in de voorstelling zo treffend over zichzelf zegt; ‘de leeuwenmoeder, geboren in hetzelfde moment als zij’ (haar dochter Romy). Deze zin trof mij het meest omdat deze zo herkenbaar is. Ik heb zo vaak met leeuwenmoeders in de kamer gezeten. Bij hen voel je de onvoorwaardelijke liefde van een ouder voor haar kind het meest intens. Voor alles- gaan- aan jezelf voorbij. En dan ontdekken dat je niet zonder jezelf kunt. En jezelf opnieuw uitvinden. Met jezelf in dit ouderschap in plaats van voorbij jezelf. Daarmee sluit deze voorstelling hoopvol af.
https://matzer.org/voorstellingen/broos/
Help, mijn kind is bang….
Deze week is Eli R. Lebowitz in Nederland. Ik had het genoegen hem te ontmoeten, te horen vertellen over angst bij kinderen en over de methodiek die hij heeft ontwikkeld om hen te helpen.
Deze week is Eli R. Lebowitz in Nederland. Ik had het genoegen hem te ontmoeten, te horen vertellen over angst bij kinderen en over de methodiek die hij heeft ontwikkeld om hen te helpen. Sinds ik werk met geweldloos verzet ben ik ook bekend met zijn manier van werken, die mij zeer aanspreekt. In het boek wat hij hierover schreef samen met Haim Omer, De behandeling van angst bij kinderen en jongeren, wordt op een zeer respectvolle manier geschreven over en aan ouders; het is niet hun schuld dat hun kind angstig is, er is alle begrip voor de dynamiek waar ze in zijn geraakt. Die dynamiek is echter niet helpend voor het kind, waardoor de ouders ondersteund worden om deze te veranderen. Dit maakt dat ik dit boek al vaak aan ouders en anderen heb aangeraden, om de dynamiek van angst en dwang te begrijpen en te herkennen hoe je daar als omgeving mee in verstrikt raakt.
Er kwam een vervolg op het boek, een praktische uitwerking van de methodiek die Eli ontwikkeld heeft; Doorbreek angst en dwang bij je kind. Het programma heet Space, Supportive Parenting of Anxious Childhood Emotions. Ondersteunend ouderschap bij kinderen met angst en/of dwangstoornissen dus. Dit boek neemt je mee door de stappen van het programma, zodat iedereen ermee aan de slag kan. Het verschil met andere behandelingen van angst bij kinderen zit hem erin dat bij deze behandeling niet met het kind gewerkt wordt, maar met de ouders. Zij kunnen door hun eigen gedrag te veranderen, de angst bij hun kind verminderen. Ze leren om niet mee te gaan in de angst van het kind, het niet langer te beschermen. Ze leren om de angst van het kind te erkennen, te valideren en de boodschap uit te dragen dat ze ervan overtuigd zijn dat het kind dit kan. Niet beschermen maar ondersteunen. Ik merk in de praktijk dat dit voor ouders heel steunend is en hen weer krachtig maakt. Ze zijn in staat om hun kind te ondersteunen, terwijl ze tegelijkertijd zelf stevig blijven staan. Daar knappen ouders en kinderen van op!
Hier vind je meer informatie over ‘Doorbreek angst en dwang bij je kind’ door Eli R. Lebowitz
Is liefde gezond?
In deze periode rondom Valentijnsdag is het tijd om de liefde eens onder de loep te nemen. Is de liefde goed voor ons?
We kunnen niet om Valentijnsdag heen in deze periode. Overal rode harten, knuffels en parfum. Tijd om de liefde eens onder de loep te nemen. Is de liefde nou goed voor ons, doet het ons goed? We weten inmiddels dat we als mens een basisbehoefte hebben om ons verbonden te voelen met belangrijke mensen om ons heen. Kinderen hebben hun ouders nodig om emotioneel op terug te kunnen vallen. Partners hebben elkaar nodig, om gesteund en getroost te worden. In emotioneel opzicht is het dus zeker goed voor een mens, om anderen om zich heen te hebben waarop teruggevallen kan worden. Maar is het ook lichamelijk gezond?
Uit onderzoek blijkt dat wanneer partners fysiek bij elkaar zijn, dit hun bloeddruk kan verlagen. De vertrouwdheid die binnen de relatie is ontstaan zou hierbij een rol spelen. Wanneer we dus weten en voelen dat degene waar we emotioneel op terug kunnen vallen dichtbij is, stelt dit ons gerust. Het geeft het lijf een gerust gevoel, en het verlaagt letterlijk de druk. Daarnaast blijken partners goed voor elkaar te zijn, omdat ze elkaar goed kennen. Hierdoor herkennen ze bij elkaar momenten waarop risico’s in de gezondheid zich voordoen. Ze houden elkaar scherp, steunen elkaar, wat de zelfzorg en de gezondheid ten goede komt. Dus ja, liefde helpt mensen om emotioneel en fysiek in balans te blijven.
Dat betekent dus ook dat het andersom net zo is; problemen in de liefde of liefdesverdriet belasten mensen. In emotioneel opzicht, maar ook in lichamelijke zin kan dit merkbaar zijn. Voor wie merkt dat liefde ingewikkeld is en meer belast dan steunt; zorg goed voor jezelf en ga ermee aan de slag!
Het ga je goed of tot ziens?
Nu de praktijk alweer 7 jaar in bedrijf is, komen er regelmatig vragen van cliënten die eerder een traject hebben doorlopen. Dat herinnert me aan mijn eerste jaren als hulpverlener.
Nu de praktijk alweer 7 jaar in bedrijf is, komen er regelmatig vragen van cliënten die eerder een traject hebben doorlopen. Dat herinnert me aan mijn eerste jaren als hulpverlener, toen ik ervan overtuigd was dat mijn hulp op een dag niet meer nodig zou moeten zijn. Het was een idealistische gedachte; we kunnen dit als samenleving met elkaar, we accepteren iedereen zoals hij of zij is en we ondersteunen elkaar waar nodig. In zo’n maatschappij zou je in mijn ogen geen hulpverlener meer nodig hebben. Door de jaren heen merkte ik dat dit een illusie was. Er zullen altijd mensen zijn die vastlopen op bepaalde gebieden en daar te weinig gehoor voor vinden in hun omgeving. Dat kan zijn omdat hun problemen te fors zijn, omdat hun netwerk klein is, omdat hun netwerk overbelast is, omdat ze niet geleerd hebben dat zij bij hun naasten terecht kunnen of daar slechte ervaringen mee hebben. Wat er ook aan de hand is, ze hebben recht op een luisterend oor, op iemand die moeilijke processen met ze aan wil gaan en op iemand die dat blijft doen tot het beter gaat of tot er iemand gevonden is die daar beter bij kan helpen.
Dat betekent dat ik cliënten inmiddels graag terugzie. De ervaring leert namelijk dat ze veel gehad hebben aan een eerste traject, waardoor ze op een bepaald gebied van hun leven stappen hebben kunnen zetten (een betere relatie, van een burn out hersteld, een prettigere gezinsdynamiek). Doordat ze er veel aan gehad hebben, komen ze namelijk terug. Dan is er iets anders in het leven waar het schuurt (ouderschap, richting zoeken in werk, zorgen om kinderen). Ze hebben al de ervaring dat het helpt om hulp te zoeken en om dat hier te ontvangen. Een groot voordeel is daarnaast, dat we elkaar al goed kennen. We kunnen dus sneller aan de slag en deze trajecten duren dan ook vaak kort. Een bijkomend voordeel voor mij is dat ik de eer heb om mensen te zien groeien en ontwikkelen gedurende hun leven en op die manier dicht bij mooie en moeilijke momenten mag staan. Dat helpt mij weer om mijn werk te waarderen en met liefde te blijven doen.
Fijne feestdagen!
Wij wensen iedereen fijne feestdagen toe.
De praktijk is de aankomende periode gesloten van maandag 25 december tot en met vrijdag 5 januari.
Via de website kan je ook in deze periode natuurlijk gewoon contact met ons opnemen. Reageren en je vragen beantwoorden doen wij weer vanaf maandag 8 januari 2024.
We wensen iedereen hele fijne feestdagen en een goed 2024 toe!