ADHD; zo leuk! Of een last?

Onlangs was ik in de prachtige Leidse schouwburg voor de voorstelling van Thomas van Luyn. Het leek me een leuk familieuitje en het ging over ADHD. Leuk en zinvol, leek me, alhoewel ik niet helemaal wist wat te verwachten. Ik kwam af op de heerlijke titel; De grote ADHD expirivaganza. 

Zelden heb ik zo een divers en kleurrijk publiek in de schouwburg getroffen. Daar komen we meteen bij het leuke aspect van ADHD; er waren opvallend veel mensen die net wat anders waren, kleurrijkere kleding droegen, opvallende styling keuzes maakten, of zich geheel niets aantrokken van een norm op dat gebied. Wat een verademing. Ook qua leeftijd liep het zeer uiteen, met opvallend veel jonge mensen. 

Thomas blijkt in staat om zowel over ADHD te vertellen als het voor te leven. Hij neemt ons mee in zijn leven, waarin een paar jaar terug werd geconstateerd dat er sprake van ADHD is (hoe weten de mensen van deze vragenlijst dat ik mijn fiets kwijtraak?). De voorbeelden die hij geeft, kunnen op veel herkenning van de zaal rekenen. Hoe chaotisch zijn leven is, hoe onrustig zijn hoofd, hoe hij van de hak op de tak springt. 

En hierbij is hij in staat om ons zowel tranen van het lachen te bezorgen omdat het met regelmaat tot grappige situaties leidt, als ons te laten voelen hoe intens verdrietig het ook kan zijn wanneer je zo weinig grip op je leven hebt. Hij neemt ons mee in het proces van diagnosestelling en laat Anna Gimbrere vertellen over de wetenschappelijke kant van de zaak. Zij vult haar kennis aan met haar eigen ervaringsverhalen. 

Op die manier leren we dat het krijgen van de diagnose helpend kan zijn, omdat je eindelijk begrijpt waarom je leven is verlopen zoals het verliep. Dat je niet dom bent, dat het er niet om gaat dat je de clou niet begrijpt, dat je niet minder bent dan andere mensen. Je brein werkt anders, waardoor het lastiger is om te structureren, te beginnen, te concentreren en je af te sluiten voor prikkels. De boodschap hierbij is; het is zo, wordt er handig in en wees mild voor jezelf. Daar haakte ik op aan, omdat dat precies is wat ik doe met mijn cliënten in de praktijk. 

Hiermee heeft Thomas van Luyn het snijvlak gevonden tussen een hilarische voorstelling, waardevolle educatie en begripvolle omgeving die voelt als een warm bad. Voor mensen zonder ADHD gaat er een wereld open en zal het zowel je kennis ervan, als je begrip ervoor enorm vergroten. Voor mensen met ADHD voelt het als thuiskomen en een enorm gevoel van herkenning.

Geen wonder dus dat alle voorstellingen al snel waren uitverkocht. Gelukkig staat Thomas ook in 2025 weer met deze expirivaganza in het theater. Ben je nog niet geweest, maak er dan alsnog gebruik van! https://thomasvanluyn.com/

Hoe paars mag paarse vrijdag zijn?

Rond deze tijd leek het me passend om over paarse vrijdag te schrijven. De dag dat er binnen het onderwijs extra aandacht is voor lhbti+ers. Eerdere jaren ontvingen we hier bericht over van de scholen van de kinderen en ging er een paarse trui aan naar school. Ik vond het een mooi initiatief en wilde graag aansluiten door erover te schrijven. Dit jaar was het echter nogal rustig op dit gebied, we werden minder geïnformeerd. Tot mijn verdriet las ik in de krant dat scholen er voorzichtig mee omgingen, omdat er inmiddels nogal wat tegengeluiden zijn. Slingers werden extra hoog opgehangen, om vernieling te voorkomen. Armbandjes werden niet meer aan iedereen uitgedeeld, want het gedachtengoed kon niet opgedrongen worden. De tegengeluiden zouden gaan over dat er wel heel veel aandacht naar dit thema zou gaan. Wat een treurige constatering. De acceptatie van lhbti+ers neemt namelijk af, blijkt uit onderzoek. De noodzaak van een paarse vrijdag wordt dus alleen maar groter. Maar vanwege tegengeluiden maken we deze dag kleiner en zijn we voorzichtig. Dat lijkt me een verkeerde beweging. De dag zou net zo groot en lang en vaak georganiseerd moeten worden, totdat het leven van een lhbti+ jongere er hetzelfde uitziet op de middelbare school (en overal in de maatschappij) als van elke andere jongere. En helaas lijken we daar nog niet te zijn…. 

De afhaalchinees

De titel is net zo recht voor zijn raap als de documentaire zelf. Kelly van Binsbergen is geadopteerd uit China en groeide op in Zeeland. De titel verwijst naar de bijnaam die ze in het dorp had. Inmiddels als dertiger stelt ze voor het eerst haar eigen adoptie kritisch tegen het licht en verdiept zich daarvoor grondig in het onderwerp. Adoptie is een wonderlijk iets; veelal gebracht als het geven van een beter leven aan een kind, maar vaak wel door een ouderpaar dat zelf geen kinderen kan krijgen. Daarmee start het dus toch bij egoïsme in plaats van bij altruïsme. Als we het leven van kinderen willen verbeteren, is het zinvoller om te investeren in het verbeteren van de leefomstandigheden van deze kinderen ter plekke. 

In de vierdelige documentaire blijkt, naast het basisprincipe van een kind uit zijn of haar sociale en culturele omgeving te halen, dat er veel mis was met het systeem van adoptie. Papieren werden vervalst, kinderen werden geronseld, het draaide veelal om geld en er was te weinig aandacht voor voorlichting en screening. Het stemt verdrietig om dit hele verhaal tot je te krijgen. Geadopteerde kinderen worstelen veel meer dan gemiddeld met ernstige psychische klachten. Kelly brengt dit op een duidelijke manier in beeld. Door alle kanten hiervan inzichtelijk te maken, weet ze een evenwicht te bewaren, waardoor het nergens een directe aanval wordt. Kelly houdt duidelijk van haar adoptievader, ook al zijn ze zichtbaar heel verschillende mensen (haar adoptiemoeder is inmiddels overleden). Zijn verhaal over de adoptie deed me hier en daar verbaasd en verschrikt opkijken en tegelijkertijd voelde ik begrip voor deze man. Doordat Kelly allerlei betrokkenen vanuit meerdere perspectieven aan het woord laat, krijgen we zicht op dit hele proces.

Het wordt nergens een positief verhaal, of dat moet het verhaal zijn over de veerkracht van de mens, welke blijkt uit de geadopteerden die het ondanks alle moeilijkheden redden in hun leven. De afsluiting is echter mooi doordat de symboliek ervan het thema adoptie tot in de kern omvat; Kelly besluit haar tweede, Chinese naam bij haar voornaam te voegen. Het koppelteken wat hiervoor nodig is, is bureaucratisch ingewikkeld en duur, maar veelbetekenend; ze voelt zich even Chinees als Nederlands, maar zal zich op geen van deze plekken echt volwaardig op haar plek voelen. Dank voor deze inzichtgevende documentaire, Kelly-Qian van Binsbergen!

https://www.npostart.nl/de-afhaalchinees/POW_05729952