ADHD; zo leuk! Of een last?
Thomas van Luyn vindt het snijvlak tussen een hilarische voorstelling, waardevolle educatie en begripvolle omgeving die voelt als een warm bad. De boodschap die tijdens de voorstelling gegeven wordt, is precies wat ik doe met mijn cliënten in de praktijk.
Onlangs was ik in de prachtige Leidse schouwburg voor de voorstelling van Thomas van Luyn. Het leek me een leuk familieuitje en het ging over ADHD. Leuk en zinvol, leek me, alhoewel ik niet helemaal wist wat te verwachten. Ik kwam af op de heerlijke titel; De grote ADHD expirivaganza.
Zelden heb ik zo een divers en kleurrijk publiek in de schouwburg getroffen. Daar komen we meteen bij het leuke aspect van ADHD; er waren opvallend veel mensen die net wat anders waren, kleurrijkere kleding droegen, opvallende styling keuzes maakten, of zich geheel niets aantrokken van een norm op dat gebied. Wat een verademing. Ook qua leeftijd liep het zeer uiteen, met opvallend veel jonge mensen.
Thomas blijkt in staat om zowel over ADHD te vertellen als het voor te leven. Hij neemt ons mee in zijn leven, waarin een paar jaar terug werd geconstateerd dat er sprake van ADHD is (hoe weten de mensen van deze vragenlijst dat ik mijn fiets kwijtraak?). De voorbeelden die hij geeft, kunnen op veel herkenning van de zaal rekenen. Hoe chaotisch zijn leven is, hoe onrustig zijn hoofd, hoe hij van de hak op de tak springt.
En hierbij is hij in staat om ons zowel tranen van het lachen te bezorgen omdat het met regelmaat tot grappige situaties leidt, als ons te laten voelen hoe intens verdrietig het ook kan zijn wanneer je zo weinig grip op je leven hebt. Hij neemt ons mee in het proces van diagnosestelling en laat Anna Gimbrere vertellen over de wetenschappelijke kant van de zaak. Zij vult haar kennis aan met haar eigen ervaringsverhalen.
Op die manier leren we dat het krijgen van de diagnose helpend kan zijn, omdat je eindelijk begrijpt waarom je leven is verlopen zoals het verliep. Dat je niet dom bent, dat het er niet om gaat dat je de clou niet begrijpt, dat je niet minder bent dan andere mensen. Je brein werkt anders, waardoor het lastiger is om te structureren, te beginnen, te concentreren en je af te sluiten voor prikkels. De boodschap hierbij is; het is zo, wordt er handig in en wees mild voor jezelf. Daar haakte ik op aan, omdat dat precies is wat ik doe met mijn cliënten in de praktijk.
Hiermee heeft Thomas van Luyn het snijvlak gevonden tussen een hilarische voorstelling, waardevolle educatie en begripvolle omgeving die voelt als een warm bad. Voor mensen zonder ADHD gaat er een wereld open en zal het zowel je kennis ervan, als je begrip ervoor enorm vergroten. Voor mensen met ADHD voelt het als thuiskomen en een enorm gevoel van herkenning.
Geen wonder dus dat alle voorstellingen al snel waren uitverkocht. Gelukkig staat Thomas ook in 2025 weer met deze expirivaganza in het theater. Ben je nog niet geweest, maak er dan alsnog gebruik van! https://thomasvanluyn.com/
Zomervakantie
Wij wensen iedereen een hele fijne zomer toe.
De praktijk is deze zomer gesloten van maandag 31 juli tot en met vrijdag 18 augustus.
Via de website kan je ook in deze periode natuurlijk gewoon contact met ons opnemen. Reageren en je vragen beantwoorden doen wij weer vanaf maandag 21 augustus.
We wensen iedereen een hele fijne zomer toe.
Patiënt; Lijden of leiden?
De term patiënt dreigt te verdwijnen uit de Nederlandse taal; het heeft een andere betekenis gekregen, die van iemand die hulpbehoeftig is. En dat terwijl het eigenlijk een heel respectvolle en eervolle titel is, voor iemand die zijn situatie met rust, geduld en wijsheid moet aangaan.
Onlangs bezocht ik de tentoonstelling van Nieke Koek in museum De fundatie in Zwolle; Gelichaamd. Nieke richt zich als kunstenaar op het menselijk lichaam. Hiervoor werkt ze met regelmaat samen met zorginstellingen en ze verbindt zich daar zowel met de professionals als met de mensen die er in behandeling zijn. Dit mondt uit in verschillende projecten en kunstwerken.
Een van de kunstwerken in de tentoonstelling is ‘patiënt’. We zien hier de omtrek van twee handen, één in nette lijnen en één in een wir-war van lijnen. Daarnaast zien we de opname waarin het wordt vervaardigd. Nieke’s oom, die een hersenbloeding heeft gehad, trekt zijn eigen handen om op een vel papier.
De uitleg vertelt ons; ‘Het woord patiënt stamt af van het Latijnse woord patientia, dat lijden, dulden, volharding of geduld betekent. De term patiënt dreigt echter te verdwijnen uit de Nederlandse taal; het heeft een andere betekenis gekregen, namelijk die van iemand die hulpbehoeftig is. En dat terwijl het eigenlijk een heel respectvolle en eervolle titel is, voor iemand die zijn situatie met rust, geduld en wijsheid moet aangaan.’
Nieke haalt de patiënt uit de hoek van de hulpbehoevende en geeft hem of haar weer een volwaardige plaats in de samenleving; degene die met geduld en volharding zijn eigen lijden draagt en zichzelf leidt naar verbetering van of verzoening met de situatie. Ze zegt hierover; In mijn werk probeer ik om samen met patiënten vorm te geven aan de sensaties van hun lichaam, het gaat daarbij niet om genezing maar om bestaansrecht geven en het serieus nemen van de veelvormigheid van pijn en ervaringen. Dat geeft ruimte waarin alles mag bestaan. Als ze daarna een gesprek hebben met de arts dan is daar een heel ander soort gesprek mogelijk omdat ze hun lichaam anders begrijpen. Zorgprofessionals komen wel eens verbaasd naar mij toe, alsof het een soort magie is. Maar het is eigenlijk heel simpel, er ontstaat een enorm diepe en grote kennis in mensen tijdens het ondergaan van pijn en ziekte. Veel mensen voelen zich vaak niet gezien en gehoord in het ziekenhuis, terwijl dat toch de ultieme plek zou moeten zijn voor hulp en zorg in al haar facetten. Daarom is de beleving van het lichaam zo belangrijk en niet alleen de analyse van het probleem en de ziekte.’
Deze omschrijving deed mij denken aan mijn eigen werk, waarin ook het verschil merkbaar is met de arts die een diagnose stelt (analyse) en een advies geeft. Ik herken de ‘enorm diepe en grote kennis in mensen tijdens het ondergaan van pijn en ziekte’. Om dan te kunnen werken met de beleving van de geest, kan heel veel ruimte geven.
https://www.mistermotley.nl/een-ode-aan-de-kunst-van-het-lichaam-in-gesprek-met-nieke-koek/
Zelfvertrouwen of zelfcompassie?
Leren vertrouwen op jezelf, ook als alles tegenzit. Kan dat?
Met regelmaat tref ik mensen in de praktijk die graag hun zelfvertrouwen willen verbeteren en zich afvragen of dat mogelijk is los van de omstandigheden in hun leven. Want als alles tegen lijkt te zitten, hoe kan je dan nog voldoende op jezelf vertrouwen? Dan gaat het toch helemaal niet zo goed?! Een goede en terechte vraag.
Zelfvertrouwen is namelijk ook afhankelijk van externe factoren. Je hebt ervoor nodig dat je jezelf vergelijkt met anderen. Dat maakt het meteen kwetsbaar. Je gaat je prestaties of je uiterlijk vergelijken met dat van de mensen om je heen. Wanneer je dan een goed gevoel van zelfwaarde hebt als je goed uit die vergelijking komt, wat heb je er nog aan wanneer je omstandigheden verslechteren? En wat te doen als je slecht uit de vergelijking komt? Dan kun je jezelf boven de ander plaatsen, je prestaties opblazen, jezelf mooier maken, je zwaktes verbergen of jezelf beschuldigen dat je niet beter kan. Maar dat zijn allemaal manieren die veel energie kosten en waarbij je veel hoog te houden hebt of juist verdwijnt in je eigen drama. Heel vermoeiend en weinig opbouwend.
Zelfcompassie biedt je om die reden een meer stabiele basis dan zelfvertrouwen. Zelfcompassie gaat namelijk niet om vergelijking, het gaat om het accepteren van jezelf. Je kijkt naar jezelf zoals je naar je geliefden kijkt; vanuit een mild en ondersteunend gevoel. Je aanvaardt dat je niet de enige met problemen bent, dat iedereen zijn eigen worstelingen heeft. Je wilt het beste voor jezelf, vanuit goede zorg voor jezelf, niet om het beter te hebben of om meer te hebben dan een ander. Jouw behoeftes zijn even belangrijk als die van de mensen om je heen. Wanneer je het beste voor jezelf wilt, durf je nee te zeggen tegen dingen die je schaden. Hier kun je je tegen verzetten, dit geeft kracht.
Het goede nieuws is dat je zelfcompassie kunt aanleren. Dit gaat over het leren vriendelijk zijn voor jezelf, het leren leven vanuit een gedeelde menselijkheid (we doen allemaal gewoon ons best) en het leren beoefenen van mindfulness. Oefening baart kunst. Het zorgt er niet voor dat je instant gelukkig bent of geen zorgen meer hebt. Je zult wel beter kunnen omgaan met negatieve gevoelens waardoor ze verminderen en er meer ruimte is voor positieve gevoelens. Je zult ervaren dat je meer verantwoordelijkheid neemt voor je eigen welbevinden en meer initiatief neemt. Op naar liefdevolle vriendelijkheid naar jezelf en daarmee naar anderen!
Burn-out van het ouderschap?!
Burn-out van het ouderschap?! Het komt vaker voor dan je denkt.
Iedereen weet tegenwoordig wat een burn-out is. We hebben er allemaal een beeld bij, kennen mensen die hiermee geworsteld hebben en zijn wellicht wel eens bang dat het onszelf overkomt. Wanneer je in een burn-out terechtkomt, is er vaak sprake van meerdere gebieden waarin je teveel hebt moeten geven en te weinig voldoening hebt ervaren. In veel gevallen speelt werk een rol en is het dus voordehand liggend om tijdelijk niet te werken om te kunnen herstellen.
Wat nou als je een burn-out hebt die vooral ontstaan is vanuit je gevoel van belasting door je ouderschap? Sinds 2015 wordt hier onderzoek naar gedaan en is aangetoond dat ouders die eerder emotioneel stabiel en veerkrachtig waren, in een ‘parentale burn-out’ zich fysiek en emotioneel uitgeput voelen en geen voldoening en gevoel van efficiëntie in het ouderschap ervaren. Maar je kunt niet zoals met je baan, een periode stoppen met ouder zijn. Je moet door.
Een burn-out in het ouderschap ontstaat niet zozeer door externe factoren, alhoewel deze wel een trigger kunnen zijn. Blijkbaar kunnen veerkrachtige ouders veel aan, ook als het leven tegenzit. De emotionele competenties van de ouder lijken veel belangrijker hierin. ‘Je emoties als vader of moeder niet goed begrijpen, ze niet kunnen uiten en niet in de hand kunnen houden, maakt je vatbaar voor een parentale burn-out. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld als je met je eigen ouders een problematische relatie hebt gehad. Dat kan je zelfbeeld onderuithalen en kun je gaan twijfelen of je wel in staat bent om een goede vader of moeder te worden’. Daarnaast zijn zowel perfectionisme als de wens om een kind door dwang te beheersen risicofactoren.
In onze individualistische maatschappij komt een parentale burn-out meer voor dan in landen met een cultuur die meer op gemeenschappelijkheid is gebaseerd. Wij hebben geleerd om naar onze eigen behoeften te luisteren en deze te vervullen. Deze kunnen botsen met de behoeften van onze kinderen. Ook zijn we niet geneigd om hulp te vragen, het siert ons als we het zelf kunnen, zo voelen we. Dan willen we onze kinderen ook nog opvoeden tot zelfbewuste individuen, tot assertieve volwassenen. Dat maakt opvoeden extra uitdagend, omdat we niet kunnen terugvallen op autoriteit.
Een hoopvol gegeven is dat herstel mogelijk is. Men ontwikkelde een groepstherapie waarin werd gewerkt aan enerzijds de stressfactoren te beperken en anderzijds de steun te vergroten. Mocht je dus het gevoel hebben dat het ouderschap je teveel wordt, neem dit serieus. Zoek steun bij anderen, richt je leven zo efficiënt mogelijk in, verlaag de eisen, maak keuzes die rust geven en onderzoek wat je nodig hebt om je stress te verlagen. Kinderen hebben veel meer aan ouders met een rustig brein dan aan ouders die er krampachtig alles aan doen om ze een perfect leven te bieden.
Lees hier het artikel over het onderzoek: https://bit.ly/3CsisJY
Meer erover lezen kan in dit boek van de onderzoekers: https://bit.ly/3S0LEgO
Stop, denk, doe
Vakantie? Bekijk het eens van de andere kant.
En dan ineens is het zover: zomervakantie. We zijn alweer halverwege het jaar.
Je werkt hard, bent druk en altijd in actie, maar met alles wat je te doen hebt en wat er nog ad hoc bijkomt, schiet reflectie er gemakkelijk bij in. Een heldere blik op de lange termijn ontbreekt. Daarmee wordt het lastig te zeggen wat je dan precies bereikt hebt met al dat harde werken en met dat bezig zijn.
Hoe zou het zijn als je eens ander perspectief kiest en nadenkt over wat je gedaan hebt en wat je wilt gaan doen? Deze periode leent zich goed voor uitzoomen, met een vogelperspectief naar je eigen leven kijken. Wat wil je blijven doen en waarom? Wat zou je anders willen en wat is daarvoor nodig?
Neem daar de komende weken eens de tijd voor op het strand, op de camping, in je hotelkamer of gewoon op kantoor waar het misschien net iets rustiger is in deze periode.
Fijne zomer.
Koester je talenten
Beter worden in waar we niet goed in zijn, daar leggen we vaak de focus op. Het is maar de vraag of dat is wat ons het meest vooruit helpt. Onderzoeken tonen aan dat er eigenlijk meer rek zit in juist het vergroten van onze kwaliteiten. De positieve psychologie richt zich hierop.
Waarom is, ook in de psychologie, positiviteit zo belangrijk? We leren vaak ons hele leven vooral te kijken naar wat er niet goed aan ons is. De meeste mensen herkennen het gevoel dat je ergens niet goed genoeg in bent. Juist het positieve is waar de positieve (what's in a name?) psychologie aandacht voor heeft. De positieve psychologie is een uitbreiding op de 'traditionele' psychologie en richt zich op het welbevinden van de mens. Waar de normale psychologie zich richt op het beter maken van psychologische problemen, richt de positieve psychologie op het beter maken van wat al goed is. Ieder mens heeft gebieden waar hij of zij niet op uitblinkt en gebieden waarop dat juist wel het geval is. Dat zijn je kwaliteiten. Wil je met jezelf aan de slag, dan kun je de gebieden waar je niet goed in bent oprekken, jezelf trainen, gedrag veranderen. Dat kost echter veel energie en omdat het niet om je natuurlijke talenten gaat, zul je er waarschijnlijk nooit in schitteren. En de kans dat je er plezier uit haalt is ook niet zo groot. Je kunt er ook voor kiezen om je kwaliteiten goed in beeld te krijgen (echt, we hebben ze allemaal!) en daar sterker in te worden. Daar heb je waarschijnlijk plezier in en de kans dat je supergoed kunt worden is best groot.
De grondleggers van de positieve psychologie ontdekten dat wij als mens absoluut invloed hebben op het ervaren van een leuker of beter leven. Een essentieel onderdeel waarop je zelf invloed uit kan oefenen is je zelfbeeld. En dat zelfbeeld is weer afhankelijk van hoe je jezelf waardeert. Het goede nieuws is: jezelf waarderen kan je leren!
Zo kan het al helpen om je bewust te zijn van waar een negatief of positief zelfbeeld vandaan komt. Let er eens op waar jij de focus op legt.
Een negatief zelfbeeld komt voort uit een focus op:
enkel je minder positieve eigenschappen
Jezelf continu te vergelijken met anderen
De positieve eigenschappen en successen van anderen
Een onrealistisch perfect beeld van wat je zou moeten zijn
Datgene waar je maar nauwelijks invloed op hebt
Een positief zelfbeeld ontstaat wanneer je focust op:
Al je eigenschappen maar met name je positieve
Jezelf. En je dus niet continu vergelijkt.
Dat waar je invloed op hebt
Anderen te waarderen zonder jezelf daarmee naar beneden te halen.
Behalve je bewust te zijn van waar jij nu eigenlijk de focus op legt, op het positieve of op het negatieve, zijn er ook tal van tools om die focus te leren veranderen. Een goed hulpmiddel om die focus te verleggen is 'The VIA CharacterStrenghts Survey' . Een vragenlijst die je helpt om je positieve en sterke karaktereigenschappen te ontdekken en te benadrukken. Probeer het eens. Herken jij je in de uitslag? En wat doet dat met de kijk op jezelf?
De tijd vliegt
De tijd vliegt. Een cliché en daarmee tegelijk ook zo waar. Ook ik heb niet stilgezeten de afgelopen jaren. Goed om soms eens even bij stil te staan en (want dat doe ik niet vaak) hier iets over te delen. Nieuwsgierig?
De tijd vliegt. Twee jaar geleden alweer werd ik lid van de NVRG. De Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie. Toen nog in een eerder stadium van mijn opleiding tot systeemtherapeut wilde ik mijzelf en mijn cliënten serieus nemen door, onder andere, lid te worden van deze beroepsvereniging. Het NVRG-lidmaatschap is een waarborg voor kwaliteit. NVRG-leden voldoen aantoonbaar aan kwaliteitseisen met betrekking tot (voor)opleiding, werkervaring en deskundigheidsbevordering.
Als nieuw lid in 2020 stelde ik mijzelf voor in dit interview. Inmiddels ben ik als systeemtherapeut heel wat kennis, ervaring en oefening rijker. De basisopleiding en verdiepingsopleiding heb ik succesvol en met plezier afgerond. En ook de supervisie reeksen en zeker de training in Geweldloos verzet en verbindend gezag hebben mij enorm veel gebracht.
Het is voor mij belangrijk om als therapeut altijd in ontwikkeling te blijven. Verdieping en verbreding van kennis zijn essentieel om goed aan te kunnen blijven sluiten bij de praktijk en de cliënten. Het plezier in mijn werk en de feedback van mijn cliënten zijn altijd weer de grote motivator.
Het is dan ook heel fijn wanneer de feedback van cliënten aansluit op dat wat ik juist zo graag bied in de gesprekken; 'Fijn dat een onafhankelijk iemand vragen stelt, zonder oordeel. Je laat nadenken over actie en reactie en je eigen rol en acties binnen het systeem. Je hebt precies aangevoeld wat wij nodig hadden. We kwamen door de gesprekken tot betere inzichten in elkaar en ook kregen we meer inzicht in ons eigen handelen. Het was erg fijn om aan te kunnen geven waar we mee zaten en om vervolgens samen oplossingen te kunnen bedenken. Er werd goed geluisterd en meegedacht en we hebben heel veel nuttige en handige tips gekregen, we gebruiken de handvatten nog elke dag'.
Ik hoop dan ook dat ik, mede door verdere opleiding en door feedback van cliënten, steeds beter kan aansluiten bij de verschillende mensen en de zeer uiteenlopende vragen waarmee ze naar mijn praktijk komen. Op naar meer verdieping!
Welke bril zet jij op in het nieuwe jaar?
Doe jij niet aan goede voornemens omdat het je toch niet lukt? Je zou het ook vanuit een ander perspectief kunnen bekijken!
Heb je goede feestdagen gehad? Misschien heb je zelfs wel kerstvakantie. Door wat rust en ontspanning kan je perspectief op de wereld er ineens heel anders uit gaan zien. Maar een vakantie is (gelukkig) niet de enige factor: je hebt er zelf ook een aardige hand in.
In één van haar boeken vertelt Esther Perel (relatietherapeut) dat het haar doel is om het verhaal dat mensen over zichzelf en elkaar vertellen te herzien. Dit verhaal is constant aanwezig en heeft grootse impact op hoe je je gedraagt. Het wordt de bekende selffulfilling prophecy. Je denkt zeker te weten dat je een klus niet kan klaren, waarschijnlijk begin je er al niet eens aan of gaat er inderdaad van alles mis.
Het goede nieuws: zoals alles in beweging is, kun je ook dit verhaal herschrijven.
Op verschillende gebieden in ons leven vertellen we onszelf een verhaal. Over wie we zijn, hoe we ons gedragen, wat we wel en niet goed kunnen. Wat gewenst en ongewenst is. Met die bril stap je een nieuwe week en straks het nieuwe jaar in, en dat heeft effect. Misschien heb je al bedacht dat je voornemens sowieso sneuvelen, of dat bepaalde dingen nu eenmaal zo werken. Of dat je partner eigenlijk maar storend aanwezig is. Die verhalen werken door in je gedrag, keuzes en acties.
Reflecteer vooraf al eens op je bril voor 2022. En kijk eens of je hem, waar nodig, aan kan passen. En dan vooral in positieve zin.
En hou daarbij eens in gedachten:
Je kunt altijd een kleine eerste stap zetten
Ook die kleine stap, ís een stap vooruit
Probeer het eens op een andere manier
Je kunt altijd opnieuw beginnen
Hoe belangrijk is het eigenlijk?
Je kunt meer dan je denkt
Kom in actie
Je bent vaak zelf je grootste beperkende factor om je perspectief, kansen en uitdagingen op de juiste waarde te schatten. Bij deze dus de uitdaging om je blik, voordat je aan het nieuwe jaar begint, op scherp te zetten. Het kan alle verschil maken.
Nieuwsgierig geworden naar Esther Perel? ‘Liefde in verhouding’ is één van haarmeest populaire boeken.
Heb een fantastisch 2022!
Fijn dat het weer kan èn dat het niet moet
De wereld gaat weer open. Meer mogelijkheden en meer vrijheid. Iedereen lijkt er blij mee, maar
geldt dat ook voor jou?
De coronamaatregelen versoepelen en de wereld komt weer langzaam in beweging. Oude patronen en het ritme van bijna twee jaar geleden zijn zo weer opgepakt. Maar wat doet dat eigenlijk met je?
Voor veel mensen is er behoorlijk wat veranderd in hun leven tijdens de coronaperiode. Thuiswerken of een hele andere manier van werken, alle gezinsleden lange periodes thuis, minder sociaal contact. En nu daar weer verandering in komt, wordt duidelijker wat deze periode gebracht heeft. In positieve
en negatieve zin. Zo kan het prettig zijn dat de meest angstige periode achter de rug is, dat je kunt terugvallen op oude routines, dat je weer mogelijkheden hebt om mensen te ontmoeten en feest te vieren. Anderzijds geven meer mogelijkheden misschien ook meer verplichtingen en meer prikkels en je daar opnieuw toe moeten verhouden. Dat kan overweldigend zijn en de vraag oproepen of dit wel is wat je wilt.
Je bent niet de enige. Alle gebeurtenissen van de afgelopen tijd en de verandering die daar ook nu weer inkomt kan angst of grote onrust oproepen. Is dit herkenbaar voor je? Wanneer je merkt dat het zoeken naar hoe je de draad weer op wilt en kunt pakken je belemmert in je dagelijks leven. Of het je niet lukt om je leven zo in te richten als je zou willen.
‘Never waist a good crisis’, is in dit geval een goed advies. Mocht je voelen dat de verandering veel van je vraagt en het goed zou zijn om te onderzoeken wat deze periode je heeft gebracht, om mogelijk je leven zo aan te passen dat het je beter ‘past’, neem daar dan de tijd voor. Sta erbij stil, neem het serieus. Zie het als een kans!
Geprikkeld of overprikkeld: waar ligt jouw grens?
Prikkels. Kan je niet zonder of is het snel genoeg? De beleving en verwerking ervan is voor iedereen anders. Hoe vind je uit wat het beste bij je past?
In de zomermaanden trekken veel mensen erop uit en is ritme en regelmaat vaak minder aan de orde. Andere omstandigheden en andere en meestal meer prikkels. Voor de een een lust, voor de andere een absolute last. Maar waar gaat het nou eigenlijk over als het over prikkels gaat?
Prikkels zijn eigenlijk alles wat je zintuigen prikkelt en je aandacht trekt. Prikkels kosten je energie en je hebt rust nodig om prikkels te verwerken. Ook heb je prikkels nodig om je te ontwikkelen en te kunnen functioneren. Bij te weinig prikkels ontstaat verveling. Bij een goede hoeveelheid prikkels voel je je lekker maar bij een teveel aan prikkels ervaar je stress. Overprikkeld zijn is niet erg, te lang overprikkeld zijn en niet herstellen is niet goed voor je gezondheid. Wanneer die grens overschreden wordt is persoonlijk. En juist dat is belangrijk om serieus te nemen. Waar de een graag vakantie viert op een overvolle camping met entertainment. Blijft de ander liever thuis of betrekt een stil onderkomen in de natuur. Luister naar je jezelf en je eigen lichaam. En laat je daarbij vooral niet leiden door opmerkingen als 'dat moet je lekker loslaten' of 'doe eens gek'. Genoeg is genoeg en dat bepaal je zelf.
Neem jezelf in acht als je je regelmatig, of misschien wel altijd, overspoeld wordt door alles wat er op je af komt. Prikkels van buiten kun je mogelijk vermijden of beter doseren. Je hoeft je niet terug te trekken uit de maatschappij maar vind voor jezelf uit wat en hoe lang je bepaalde prikkels kunt verdragen. En ook dat dit per situatie kan verschillen. Zelfs de hoeveelheid prikkels van binnen uit kan je misschien wel wat meer sturen. Vooral negatieve gedachten die emoties oproepen geven veel prikkels. Angst, bijvoorbeeld, kan daarbij een grote rol spelen. Dit is niet eenvoudig maar het scheelt al heel veel als je probeert neutraler en vriendelijker tegenover jezelf en je eigenschap te staan. Daarnaast helpt het om voor jezelf uit te vissen welke dingen jou overprikkelen en welke minder. Misschien kom je situaties tegen waar je iets aan kunt doen.
Als tegenwicht voor de sterk op het hoofd of het denken gerichte bezigheden, kun je rust zoeken in de natuur, iets lichamelijks te doen, in je eentje iets doen of mediteren bijvoorbeeld. Goede tips voor dit soort activiteiten vind je, onder andere, in het boek 'Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt'. Het kan ook helpen om te weten dat je niet de enige bent die het leven soms op die manier ervaart. Een boek lezen over overprikkeling en de ervaring van anderen daarmee kan steun bieden. Een tip is bijvoorbeeld 'Overprikkeld' van Liesbeth Kamerling en Lieke Zunderdorp. En bovenal, blijf er niet alleen mee zitten als het te zwaar voelt. Praat erover met iemand in je omgeving of zoek hulp bij een professional.
Coronormaal
Hoe routines heel prettig kunnen zijn en hoeveel energie en aanpassingsvermogen het kost wanneer deze wegvallen.
Waar alles weer draait, maar wel anders. Waar we het dagelijkse leven weer herpakt hebben, maar nog niet zoals voorheen. Zo voelt het op het moment. Ja, de kinderen zijn weer naar school. Ja, ook de middelbare scholieren! Tot mijn blijdschap. Fijn dat er oog is voor hun belangen, voor het belang van de groep, van sociale interactie, van deelnemen aan de maatschappij. En die vakantie in eigen land bleek inderdaad ook prima haalbaar. Ook anders, maar goed. Waarin we waarden bevestigd zagen (een goede band met familie en vrienden is heel fijn!) en waarin we een vakantiegevoel misten (blijkbaar zijn voor ons bergen, stokbrood en een andere taal nodig…). Maar ja, we zitten natuurlijk nog steeds met corona en moeten ons daaraan aanpassen. Waar we het doorbreken van de routines in de vakantie juist opzochten, daar is nu de uitdaging om er in het dagelijkse leven mee te leren omgaan. Want eigenlijk zijn routines daarin heel fijn en helpend. Terwijl ze nu voortdurend doorbroken worden; nog deels thuiswerken, coronatesten, thuisblijven totdat test gedaan is en uitslag er is, dus kinderen toch weer thuis van school, volgende gezinslid verkouden en testen…. We zijn vast niet het enige gezin dat onder deze doorbreking van de routine lijdt. Ik geloof dat we ons er maar bij neer moeten leggen dat dit de nieuwe routine is, in elk geval voor de komende herfst en winter.
De waarde van dichtbij
Vakantie gaat over het doorbreken van routines. Dat kan vast ook dichtbij huis. Een onderzoek waard!
En dan is het toch vakantie. Na een lange periode van coronamaatregelen waarin het leven anders liep dan we gewend waren. Op wat voor manier dan ook ging het voor iedereen anders dan normaal. Voor diegene die werken in bijvoorbeeld de horeca, de luchtvaart of de culturele sector, stond het werk stil. Met mogelijk ook onzekerheid over loon en contract. Voor veel zelfstandigen betekende het verlies van werk en inkomen. Voor de ouders onder ons was het hard werken om thuiswerken te combineren met het onderwijzen (en opvoeden) van de kinderen. Voor de mensen in de zorg was het vaak heel hard werken. En dan dus de vraag wat te doen met de vakantie. Spanning of geboekte vakanties door konden gaan, toch maar geannuleerde vakanties voor de zekerheid en mensen die met de ruimte die er op het moment weer is, toch het buitenland opzoeken. De al jarenlange drie weken Frankrijk worden hier ingeruild voor twee weken Nederland. Vakantie gaat over het doorbreken van routines, daar zit de ruimte. Dat moet ook kunnen in eigen land. Wij gaan dus voor een nieuw avontuur; het leren waarderen van wat dichtbij is!
Coronastilte
Ineens is de wereld letterlijk en figuurlijk stilgevallen door corona.
Ineens zijn we drie maanden verder. Drie maanden radiostilte, zo voelt het. Vanwege coronadrukte. Er waren voldoende onderwerpen die zich leenden voor een blog, ik heb er zelfs een lijstje van gemaakt. Maar het voelde ongepast. Niets leek op te wegen tegen de heftigheid van deze tijd. Bovendien was er nauwelijks tijd om te schrijven, tijd om stil te staan. Het werk moest door, maar dan anders. De kinderen moesten les, maar dan anders. Er moest aandacht voor anderen zijn, maar dan anders. En dat anders, dat vreet energie. Inmiddels gaan we van ‘blijf thuis’, naar het ‘nieuwe normaal’. En dat is voelbaar. Met de eerste cliënten weer gezien te hebben in de praktijk, een kind weer naar school, ontstaat er weer ruimte voor net iets extra’s. Een blog! Met een verlangen naar meer van dat ‘normale’ en daarnaast een gevoel van gemis, omdat de afstand blijft. Op naar nog normaler. Alleen de echte stilte, waardoor ik ineens enkel nog maar vogels in mijn tuin hoor fluiten, die mag blijven! Mijn onderbuurman blijkt geïnspireerd te zijn door dezelfde stilte en vogelgeluiden en heeft een ‘coronavogelhuisje’ gemaakt. Nieuwsgierig? Kom kijken in Leiden; https://www.roemleiden.nl/ontdek-ons-werk
Uit je comfortzone?
Vind de juiste balans tussen jezelf uitdagen en rust nemen.
Misschien herken je het wel; je houdt van jezelf ontwikkelen, uitdagen, nieuwe dingen op je pad. Je grijpt kansen aan, springt in gaten en bent steeds op weg naar… Ja, naar wat eigenlijk. Waar gaat deze weg je naartoe leiden? Heb je daar zelf een idee over of volg je de weg gewoon? En kijk je om je heen om je te oriënteren en te genieten of ren je aan alles voorbij? Elk mens heeft uitdaging nodig, op welke manier dan ook. Het is goed om in beweging te blijven, letterlijk en figuurlijk. Met de mogelijkheden die we tegenwoordig hebben en een maatschappij die ons hierin stimuleert, is het eerder een kunst geworden om af en toe ook stil te staan, rustig te lopen, te overpeinzen, te mijmeren. Wanneer we dat vergeten, wordt het leven een jachtig gebeuren, waarbij je het gevoel kunt hebben dat je achter jezelf aan rent. Je wordt geleefd. En dat hoeft niet. Maar er is wel wat voor nodig om te stoppen. Af en toe flink rennen is prima, je wordt er veerkrachtig van. Vergeet niet ook weer af te remmen, pauze te nemen en een plan te maken voor je vervolg; ga je verder rennen, neem je een langere pauze, ga je wandelen of slenteren, neem je een andere weg of ga je misschien wel een stukje terug? En wanneer het leven van je vraagt om een lange periode achtereen te rennen, ook dan helpt het je om je hiervan bewust te zijn en te bedenken wat je nodig hebt om dit vol te houden. Uit je comfortzone is dus prima, maar erin ook!
Ga toch op vakantie!
Vakantie doet een mens goed. Het kan je ruimte geven, een gevoel van vrijheid, je perspectief verbreden.
Ben je er ook zo aan toe? Lekker even weg, op vakantie? Het is echt goed voor je, blijkt uit onderzoek van de Radbout universiteit Nijmegen. Men begrijpt nog niet precies hoe dat kan, maar er zijn wel ideeën over. Zo doe je tijdens je vakantie andere dingen dan normaal gesproken. Je spreekt jezelf, je lijf en je geest, dus op een andere manier aan. Je kan je voorstellen dat dat je veerkracht vergroot. Bovendien doe je, met een beetje geluk, dingen die je leuk vindt. Daar worden mensen over het algemeen blij van. Al die dingen heb je ook nog zelf onder controle, je hoeft je dus niet te onderwerpen aan kaders buiten jou om. Dit geeft een mens vaak rust en overzicht. Tenslotte ben je in die tijd met mensen waar je je verbonden mee voelt, wanneer je tenminste met vrienden, familie of je gezin op vakantie gaat. Verbinding ervaren met mensen om je heen, is belangrijk voor een mens.
En hoe lang is dat nu precies zinvol, dat vakantie vieren? Zo lang als je zelf wilt natuurlijk! En zo lang als je portemonnee en je werkgever dat verdragen. Het schijnt wel dat je de piek van je goed voelen ervaart na acht dagen vakantie. Het helpt dus in elk geval om die acht dagen aan te tikken. Dat heeft dan echter weer bijna geen effect op hoe lang je je vakantiegevoel vasthoudt na de vakantie. Dat is eigenlijk maar heel kort. Maar ja, dat is van later zorg. Nu eerst op vakantie! Tot daarna!
Groen doet wonderen
Hoe de inrichting van een ruimte van belang is voor hoe je je voelt.
Inmiddels heeft de nieuwe ruimte zich prima bewezen. Het is er goed vertoeven. Ook het pand is een prettige plek om te zijn, met goede buren en levendigheid. Zowel overdag als in de avond is er voldoende aanloop en het feit dat het naast de parkeergarage en de bushalte zit, maakt het voor iedereen bereikbaar. Nu ik na de inrichting ook tijd had voor de aankleding van de ruimte, werd het tijd voor wat foto's op de site. Trots op de nieuwe stek!
Alles op zijn plek...
De Praktijk voor psychosociale therapie Leiden is gestart op de nieuwe locatie.
Het is gelukt! Na een weekend hard werken, is de nieuwe ruimte fris en netjes. De eerste cliënten zijn ontvangen en de ruimte heeft zich inmiddels bewezen als prettig en effectief. Na wat omzwervingen in de maand augustus, is nu des te meer te merken dat een veilige, rustige en vertrouwde plek een belangrijk middel is in gesprek met mensen. Zelf vertoef ik er met veel plezier, wat al een belangrijke voorwaarde is om goed werk te kunnen leveren. Als de ander zich er dan ook nog goed op zijn gemak voelt, zijn we een eind op de goede weg. Op een goede samenwerking, in een prettige omgeving!