Het is oké om je niet oké te voelen
"Wat mij enorm geholpen heeft: horen dat rouw normaal is en het uitwisselen van ervaringen met rouw". Rouwen komt voor bij iedere vorm van verlies. Dat kan heftig zijn en iedereen doet dat op zijn eigen manier.
Rouw is het wennen aan en omgaan met verlies en de nieuwe situatie die daardoor ontstaat. Er is geen protocol voor rouwen, er is geen goed of fout, je doet het op je eigen manier. En dat kan ontzettend moeilijk zijn. Naast emoties kan rouw ook gepaard gaan met lichamelijke klachten. Je kan gevoelens van verdriet, angst of boosheid ervaren. En ook slapeloosheid, misselijkheid en hoofdpijn kunnen erbij horen. En wat je ervaart kan nog veel meer bevatten dan wat hier genoemd wordt. En hoelang dat duurt? Zelfs dat is lastig te voorspellen. Wat wel bekend is, is dat erover praten, hulp en steun zoeken en vooral doen wat voor jou goed voelt je verder kan helpen.
Bij rouw wordt meestal in eerste instantie gedacht aan het overlijden van een dierbare. Maar er zijn veel meer situaties waardoor rouw kan ontstaan. Het verlies van een relatie, een ziekteproces, verlies van mentale of lichamelijk functies (denk aan dementie of sterk afnemen mobiliteit). Ook je baan verliezen of wegvallen van andere zekerheden kan rouw veroorzaken. Als jij een rouwproces ervaart, dan is het er, ongeacht de situatie die dit in gang zet.
Bij veel mensen is wel bekend dat rouw zich openbaart in verschillende fasen met verschillende symptomen. Alleen al het weten dat dit erbij hoort en dat ook anderen dit ervaren kan enorm steunend zijn. "Wat mij enorm geholpen heeft: horen dat rouw normaal is en het uitwisselen van ervaringen met rouw", werd eens gezegd bij het afsluiten van een rouwtraject in de praktijk. Het uitwisselen van ervaringen, delen van gevoelens, woorden geven aan emoties. Dit samen met iemand anders doen en vooral jezelf toestemming geven om jouw proces te ervaren zoals het is neemt het verlies niet weg maar kan wel meer inzicht geven en de dagen dragelijker maken.
En dat jezelf toestemming geven is in onze westerse maatschappij soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. ‘Kom op, schouders eronder’ lijkt vaak de geldende norm. Mocht jij die tegenstrijdigheid herkennen er ervaren (het wel voelen van emoties, maar er geen uiting aan kunnen of mogen geven van jezelf) is het boek 'De kracht van kwetsbaarheid' van Brené Brown zeker een aanrader. Kwetsbaarheid is de basis van alle mooie dingen in het leven, zegt Brené. En zelfs als dat maar een beetje waar is, geeft dat kracht en biedt dat hoop.
Heb ik wel recht op mijn gevoel?
Voorspelbaarheid en houvast waren de afgelopen jaren al verder te zoeken en soms onvindbaar. Het gevoel van hoop en veiligheid dat aan de horizon opdoemde wordt door de huidige nieuwsberichten wederom de kop in gedrukt. En dat maakt indruk, zelfs zomaar thuis, voor de televisie op je eigen bank.
De afgelopen jaren waren, vooral door Corona, roerig en onvoorspelbaar. Eerder schreef ik al over wat dit kan doen met je eigen stabiliteit, je relatie en je visie op de toekomst. Net toen het leek alsof de tijd was aangebroken op op te gaan bouwen en toekomstgericht aan de slag te gaan, werden de nieuwsberichten wederom somber. Het nieuws over de oorlog in de Oekraïne valt velen zwaar.
Huisartsen en hulplijnen worden overspoeld met vragen en verhalen over toenemende angst, opgerakelde trauma's, slapeloosheid en somberheid. Dit kan betrekking hebben op een situatie uit het verleden waar herinneringen aan opleven, angst en zorgen over de eigen toekomst of die van familie of zelfs de wereld. Vaker nog valt het veel minder goed te duiden waarom je je misschien onrustig, angstig of somber voelt door de oorlogsberichten en - beelden die nu aan de orde van de dag zijn. En ook daar zit voor veel mensen een ingewikkeld vraagstuk. Zelfs als het je nachten uit je slaap houdt kan namelijk de gedachte overheersen dat jij helemaal geen recht heb op jouw beleving en jouw gevoel hierover. Want jij bent daar niet, jij bent veilig in het hier en nu en hebt het goed.
En hoe logisch deze gedachten misschien ook zijn, ze helpen niet. Door het niet erkennen, uitspreken of toelaten van wat je voelt en beleefd kunnen de klachten verergeren. Gevoel is niet iets waar je recht op hoeft te hebben, niet iets wat wel of niet mag of gepast is. Want gevoelens en jouw beleving zijn er gewoon, hoe je het ook wendt of keert. Het is altijd wat het is en het is goed. En je bent niet de enige, maar dat weet je niet als je er niet over spreekt of je beleving minimaal erkent voor jezelf.
Deze erkenning of het uitspreken van hoe het met je gaat kan al wat lucht en perspectief geven. Daarnaast is het van belang om jezelf serieus te nemen. Je kan om te beginnen goed voor jezelf zorgen. En vast dag- en nachtritme, beweging, gezonde voeding. Sporten of mindfulness kunnen ook zeker helpen. Doe wat goed is voor jou en als je daar zelf niet uitkomt of het niet voldoende helpt: spreek je uit. Zoek hulp. In je eentje blijven tobben helpt niet. Ga inderdaad naar de huisarts, een vertrouwenspersoon en hulplijn. De situatie kunnen we helaas niet veranderen, hoe we daarmee omgaan en elkaar daarin ondersteunen kan wél!
Nu zijn we er klaar mee
Het einde lijkt in zicht. In positieve zin dan gelukkig. Het einde van de coronamaatregelen. En misschien wel van het coronatijdperk. Of toch niet?
De meeste Nederlanders bevinden zich momenteel ergens tussen hoop en vrees als het gaat om het opheffen van de coronamaatregelen. Wat een opluchting. Maar is het blijvend? Of is het een intermezzo tussen crises in? Maar behalve wat er in het hier en nu speelt is in sommige thuissituaties
vooral de impact van de afgelopen jaren voelbaar.
De Nederlandse Verenging voor Relatie- en Gezinstherapie schrijft dat binnen 10% van de relaties en gezinnen deze impact negatief is en relatieproblemen toegenomen zijn. Deze conclusie is gebaseerd op een onderzoek wat gedaan is door de NVRG en EFT (Emotionally Focused Therapy) Nederland in samenwerking met de Radboud Universiteit. De verwachting is zelfs dat dit percentage op de lange termijn nog toe zal nemen. Stress en spanning, het ontbreken van een steunsysteem en het binnen een relatie niet goed kunnen hanteren van deze stress zijn belangrijke factoren voor de relatieproblemen door de coronacrisis.
En misschien is dat eigenlijk nog niet eens het meest verbazingwekkend. Want de impact en heftigheid van de omstandigheden in de afgelopen jaren zijn door bijna iedereen in meer of mindere mate gevoeld. Het meest schrijnende is eigenlijk dat het bespreken van relatieproblemen of het hulp zoeken zo enorm achterblijft bij de conclusie dat deze problemen er zijn. Partners die niet op één lijn zitten in hulpbehoefte, gebrek aan financiële middelen, wachtlijsten of weinig vertrouwen in de hulpverlening spelen hierbij een rol.
Informatievoorziening over mogelijkheden tot hulp, het bespreekbaar maken en daarmee het wegnemen van aannames en vooroordelen ten opzichte van de hulpverlening spelen hierin een positieve belangrijke rol. Dus mocht je als gezinslid, als partner of als professional iets herkennen in deze schets lees dan zeker hier eens het hele artikel en de onderzoeksresultaten:
Impact coronacrisis op relaties en gezinnen onderzocht samen met NVRG en EFT
Wie weet komt het einde van het coronatijdperk dan straks echt in zicht.
Niet doorvertellen: ik ben in therapie
Waarschijnlijk ken je meer mensen die wel in therapie geweest zijn dan die dat nog nooit gedaan hebben. En toch lijkt er nog steeds een taboe op therapie. Waarom eigenlijk?
Uit onderzoek blijkt dat 63% van de Nederlanders wel eens in therapie is geweest. Maar om nou zomaar te vertellen dat je in een afspraak met een therapeut hebt, dat doen de meeste mensen toch niet. Terwijl je een afspraak met de tandarts, financieel adviseur of fysiotherapeut achteloos noemt, ligt dat met therapie blijkbaar anders. Is je gelukkiger willen voelen, een probleem op willen lossen of meer zelfinzicht willen ontwikkelen iets om je voor te schamen?
Er zijn een aantal heersende gedachten die in de weg kunnen zitten als het gaat om het bezoeken van een therapeut. En die zijn nogal hardnekkig. 'Mijn probleem is niet groot genoeg voor therapie'. Ten onrechte wordt gedacht dat je helemaal aan de grond moet zitten voordat je hulp inschakelt. De praktijk wijst uit dat het juist zo goed helpt bij om onvrede, irritatie of je niet lekker voelen op tijd te kijken naar wat helpt en hulp te vragen. 'Therapie is niks voor mij' is ook iets wat vaak genoemd wordt als drempel om therapie aan te gaan of erover te vertellen. Tegenover een wildvreemde ga je toch zeker je ziel en zaligheid niet blootgeven? En dat terwijl er voor iedere hulpvraag en ieder individu een therapeut of therapie te vinden is die past. En het openstellen en delen met een therapeut moet groeien, geef het de tijd. 'Hulp vragen is zwak, ik doe het wel alleen' kan al snel het gevoel zijn als je je laat leiden door de tendens dat het leven maakbaar is of je alle mooie plaatjes op social media voor waar aanneemt. Als we dan nog eens teruggaan naar het feit dat 63% van de Nederlanders wel eens in therapie geweest is. Is hulp vragen dan zwak of de krachtige norm?
Of het nu gaat om stress, angst of relatieproblemen. Als je er middenin zit verlies je vaak overzicht en uitzicht. Natuurlijk ken jij jezelf het beste, maar in gesprek met iemand anders worden (onbewuste) gedrags- en gedachtenpatronen en emoties vaak inzichtelijker dan in gesprek met jezelf. Therapie hoeft niet groots of langdurig te zijn. Zie het als onderhoud van je mentale gezondheid of net dat duwtje in de rug. Een therapeut zoeken is de afgelopen jaren gelukkig steeds laagdrempeliger geworden. Tussenkomst van een huisarts is zelfs nog maar zelden nodig. Je kan iemand al opzoeken op internet, reviews lezen, foto's of filmpjes bekijken en via e-mail om eerste informatie vragen. Ook voor jou is de juiste vorm van therapie én de juiste therapeut te vinden. Maar je moet wel op zoek gaan.
Welke bril zet jij op in het nieuwe jaar?
Doe jij niet aan goede voornemens omdat het je toch niet lukt? Je zou het ook vanuit een ander perspectief kunnen bekijken!
Heb je goede feestdagen gehad? Misschien heb je zelfs wel kerstvakantie. Door wat rust en ontspanning kan je perspectief op de wereld er ineens heel anders uit gaan zien. Maar een vakantie is (gelukkig) niet de enige factor: je hebt er zelf ook een aardige hand in.
In één van haar boeken vertelt Esther Perel (relatietherapeut) dat het haar doel is om het verhaal dat mensen over zichzelf en elkaar vertellen te herzien. Dit verhaal is constant aanwezig en heeft grootse impact op hoe je je gedraagt. Het wordt de bekende selffulfilling prophecy. Je denkt zeker te weten dat je een klus niet kan klaren, waarschijnlijk begin je er al niet eens aan of gaat er inderdaad van alles mis.
Het goede nieuws: zoals alles in beweging is, kun je ook dit verhaal herschrijven.
Op verschillende gebieden in ons leven vertellen we onszelf een verhaal. Over wie we zijn, hoe we ons gedragen, wat we wel en niet goed kunnen. Wat gewenst en ongewenst is. Met die bril stap je een nieuwe week en straks het nieuwe jaar in, en dat heeft effect. Misschien heb je al bedacht dat je voornemens sowieso sneuvelen, of dat bepaalde dingen nu eenmaal zo werken. Of dat je partner eigenlijk maar storend aanwezig is. Die verhalen werken door in je gedrag, keuzes en acties.
Reflecteer vooraf al eens op je bril voor 2022. En kijk eens of je hem, waar nodig, aan kan passen. En dan vooral in positieve zin.
En hou daarbij eens in gedachten:
Je kunt altijd een kleine eerste stap zetten
Ook die kleine stap, ís een stap vooruit
Probeer het eens op een andere manier
Je kunt altijd opnieuw beginnen
Hoe belangrijk is het eigenlijk?
Je kunt meer dan je denkt
Kom in actie
Je bent vaak zelf je grootste beperkende factor om je perspectief, kansen en uitdagingen op de juiste waarde te schatten. Bij deze dus de uitdaging om je blik, voordat je aan het nieuwe jaar begint, op scherp te zetten. Het kan alle verschil maken.
Nieuwsgierig geworden naar Esther Perel? ‘Liefde in verhouding’ is één van haarmeest populaire boeken.
Heb een fantastisch 2022!
Vergoedingenoverzicht zorgverzekeraars 2022
Een nieuw jaar in aantocht, dus ook een nieuwe zorgverzekeraar? Kijk wat er voor jou wijzigt in de vergoedingen van jouw zorgverzekeraar in het vergoedingenoverzicht.
Een nieuw jaar in aantocht, dus ook een nieuwe zorgverzekeraar? Kijk wat er voor jou wijzigt in de vergoedingen van jouw zorgverzekeraar in dit overzicht: https://www.zorgwijzer.nl/vergoeding/psychosociale-therapie
De kat uit de boom kijken
Een afspraak maken met een therapeut is niet zomaar iets. Hoe zet je die eerste stap en hoe weet je of een therapeut bij je past?
Je speelt met het idee om op zoek te gaan naar een therapeut. Waarschijnlijk denk je er al langer over na. En toch is de eerste stap nemen lastig. Want hoe kies je nu een therapeut die bij je past? Bij een therapeut speelt natuurlijk de expertise een rol en de veelbesproken 'klik'. Maar hoe weet je of die er is, hoe maak je een keuze? Op de mooie kleuren van de website of op de betrouwbare blik op een foto. Ja en nee. Volg daarin zeker je gevoel, dat is een goede leidraad. En vervolgens is er altijd toch een kleine sprong in het diepe. Zoek dat eerste contact, kijk ook hoe dat op je overkomt. Ik nodig eenieder daarin uit om vooral te ervaren hoe het voelt; zit je lekker in de ruimte, voel je je vertrouwd bij mij, voel je je prettig. We weten namelijk uit onderzoek dat dat heel bepalend is voor de mate van slagen van de therapie. Gun jezelf dus het grootste effect en vind die therapeut waarbij jij je op je gemak voelt.
Als je een nieuwe wasmachine koopt of een vakantie boekt bekijk je de productspecificaties en wil je weten wat anderen van het product vinden. Wanneer je bijna zover bent om een eerste afspraak te maken kan het ook bij het zoeken naar een therapeut helpen om te horen wat anderen gezegd hebben. Iedereen zat ooit in de fase waarin jij zit als je op het punt staat om een therapietraject in te gaan. Denk eens na over wat jij belangrijk vindt in het contact en kijk of je dat herkent in de ervaringsverhalen van anderen.
Een kleine indruk van hoe therapie ervaren kan worden in mijn praktijk:
- "Ik ben erg tevreden over de gesprekken met Ymkje! Ze is erg begaan en heeft oog voor het hele gezin. De gesprekken zijn open en ik voelde me snel op mijn gemak."
- "In een voor ons moeilijke periode is Ymkje een goede steun geweest. Ymkje neemt echt de tijd om naar je te luisteren en ze heeft ons gesterkt in het maken van bepaalde keuzes."
- "Ymkje heeft een begripvolle en nuchtere houding waardoor de gesprekken prettig en niet te zwaar aanvoelden, ondanks de zware onderwerpen. Ontspannen, met humor en betrokkenheid. Scherpe vragen en het vermogen om door te vragen en onderwerpen aan elkaar te koppelen."
Misschien merk je bij het lezen van bovenstaande direct wat jou aanspreekt. En dan is het een kwestie van doen. Zorg voor jezelf. Neem die eerste stap en zoek contact. Jij houdt de regie en bepaald of het bij je past!
Fijn dat het weer kan èn dat het niet moet
De wereld gaat weer open. Meer mogelijkheden en meer vrijheid. Iedereen lijkt er blij mee, maar
geldt dat ook voor jou?
De coronamaatregelen versoepelen en de wereld komt weer langzaam in beweging. Oude patronen en het ritme van bijna twee jaar geleden zijn zo weer opgepakt. Maar wat doet dat eigenlijk met je?
Voor veel mensen is er behoorlijk wat veranderd in hun leven tijdens de coronaperiode. Thuiswerken of een hele andere manier van werken, alle gezinsleden lange periodes thuis, minder sociaal contact. En nu daar weer verandering in komt, wordt duidelijker wat deze periode gebracht heeft. In positieve
en negatieve zin. Zo kan het prettig zijn dat de meest angstige periode achter de rug is, dat je kunt terugvallen op oude routines, dat je weer mogelijkheden hebt om mensen te ontmoeten en feest te vieren. Anderzijds geven meer mogelijkheden misschien ook meer verplichtingen en meer prikkels en je daar opnieuw toe moeten verhouden. Dat kan overweldigend zijn en de vraag oproepen of dit wel is wat je wilt.
Je bent niet de enige. Alle gebeurtenissen van de afgelopen tijd en de verandering die daar ook nu weer inkomt kan angst of grote onrust oproepen. Is dit herkenbaar voor je? Wanneer je merkt dat het zoeken naar hoe je de draad weer op wilt en kunt pakken je belemmert in je dagelijks leven. Of het je niet lukt om je leven zo in te richten als je zou willen.
‘Never waist a good crisis’, is in dit geval een goed advies. Mocht je voelen dat de verandering veel van je vraagt en het goed zou zijn om te onderzoeken wat deze periode je heeft gebracht, om mogelijk je leven zo aan te passen dat het je beter ‘past’, neem daar dan de tijd voor. Sta erbij stil, neem het serieus. Zie het als een kans!
Koester de sleur
Heb je het ook gemerkt? De vakantie was heerlijk en het was ook jammer dat het weer afgelopen was. En tegelijkertijd ervaarde je weer rust, ruimte en overzicht toen de regelmaat weer terugkeerde na afloop van die vakantie. Rituelen en tradities geven houvast.
Rituelen en tradities zijn belangrijk. Je merkt het al aan kleine kinderen. Iedere avond hetzelfde bedritueel maakt het voorspelbaar voor een kind en zorgt ervoor dat het goed gaat slapen. Denk je even snel één van de onderdelen van het ritueel over te slaan ben je uiteindelijk vaak langer bezig omdat je kind het feilloos doorheeft. Voor volwassenen is het niet heel veel anders, maar merk je het zelf vaak niet meer op. Totdat je een keer niet kunt douchen op het tijdstip dat je dat gewend bent of er geen koffie voor handen is op jouw koffietijd. Feitelijk is er natuurlijk niks aan de hand maar je kan er maar zo flink van ontregeld raken.
Hetzelfde geldt voor tradities. Ze geven houvast, overzicht en vaak plezier. Waar rituelen een dagelijkse gang van zaken kunnen zijn, zijn tradities vaker gebonden aan speciale momenten. Tradities kunnen bestaan binnen relaties, gezinnen, steden, landen en culturen. Tradities zorgen voor verbondenheid en voegen waarde toe aan onderlinge relaties. Vaak wordt bij tradities gedacht aan grootse momenten als nationale feestdagen, maar tradities kunnen evengoed heel klein en persoonlijk zijn. Altijd dezelfde slingers op een verjaardag. Of altijd dezelfde taart als er visite komt. Zo zag ik ons ‘pizza-eten op de bank’ als iets dat ging over gemak vanwege de moeheid aan het einde van de week. Tot mijn dochter laatst opmerkte dat ‘dat toch ons ritueel is?’. Ze bleek de gezelligheid van deze afwijking op de regel te waarderen en was er gehecht aan geraakt. Als je nog niet zozeer persoonlijke tradities hebt kan het echt iets toevoegen om die te creëren en samen te bedenken.
Dus het is zeker jammer dat de vakantie (wat een traditie op zich kan zijn) voorbij is. Maar koester ook weer de rituelen en tradities. Maak bewust tijd en heb er aandacht voor. Geniet van dat vaste koffiemoment en vier je eigen speciale familiefeestjes (met of zonder pizza op de bank..).
Het monster onder je bed
Nieuwe situaties, mensen, gedachten, nieuwsberichten: er zijn heel veel dingen die angst op kunnen roepen. Maar wat nou als je die angst niet meer van je af kan zetten?
Dat je niet te dicht bij het randje van die afgrond gaat staan of toch maar niet die steeg inloopt waar je een hond hard hoort blaffen wordt veroorzaakt door angst. Reële angst dat er iets gevaarlijks of bedreigends staat te gebeuren. Het is dus zeker goed dat we allemaal af en toe angst ervaren. Het behoedt ons voor problemen.
Toch kan de angst zelf ook een probleem worden als het je dagelijks leven in de weg staat en er geen daadwerkelijk gevaar op de loer ligt. Een veel voorkomend voorbeeld is angst voor spinnen. De meeste mensen die bang zijn voor spinnen weten wel dat die spinnen, die in Nederland in ieder geval, niet écht gevaarlijk zijn. Maar wanneer de angst voor spinnen de overhand neemt en je niet meer naar buiten durft en iemand anders eerst je huis moet controleren voordat je naar binnen kan, staat het je normale leven flink in de weg.
Het voorbeeld van de angst voor spinnen is vooral een voorbeeld om het verschil tussen ergens de kriebels van krijgen en daadwerkelijke angst aan te geven. Wanneer je angst ervaart zonder daadwerkelijk gevaar en deze angst neemt de overhand kan dit behoorlijk ontwrichtend zijn. Vaak gaat het gepaard met piekeren, slecht slapen, verhoogde hartslag en soms zelfs paniekaanvallen. Dit kan ook voorkomen wanneer je, bijvoorbeeld, bang bent om een dierbare te verliezen. Dat is toch iets wat daadwerkelijk zou kunnen gebeuren zou je kunnen denken. Ja dat is zo, maar wanneer de angst hiervoor je belemmert om nog iets anders te doen dan bang zijn voor die situatie die er in het hier en nu nog niet is, is dit een teken dat de angst de overhand aan het nemen is.
In eerste instantie kan het zeker helpen om zelf op een aantal dingen te letten. Wanneer je last hebt van angst en piekeren probeer dan zo regelmatig en gestructureerd mogelijk te leven. Doe je dagelijkse routine op vaste tijden. Gezond eten en bewegen in de buitenlucht kunnen er ook voor zorgen dat je weer wat meer grip krijgt op de situatie. Blijf ook zoveel mogelijk dingen doen en probeer zelfs om de angstige situaties aan te gaan. Angst gaat vaak gepaard met schaamte. Deze schaamte maakt dat er niet gesproken wordt over de angst en de consequenties ervan. Toch kan het vertellen over angst al helpen om wat meer perspectief te krijgen en steun of hulp te ervaren. Wanneer er in je eigen omgeving niemand is met wie je hierover kan en wil praten of het helpt je niet voldoende deel je verhaal dan met de huisarts of een hulpverlener. Maak van angst je bijrijder en niet je bestuurder.
Vergoeding voor relatietherapie in zicht?
Relatietherapie wordt niet of nauwelijks vergoed en is dus niet voor iedereen toegankelijk. Zelfs niet als dit hard nodig is. Daar lijkt nu voorzichtig verandering in te komen.
Ondanks dat de tendens is dat steeds meer mensen hulp zoeken bij relatieproblemen wordt relatietherapie niet of slechts gedeeltelijk vergoed door verzekeraars en gemeenten. Bijna iedereen heeft wel eens te maken met relatieproblemen.
Wanneer je er samen niet uitkomt kan hulp zoeken een hele goede oplossing zijn. Omdat relatietherapie door de meeste verzekeraars en gemeenten niet vergoed wordt is deze hulp niet voor iedereen toegankelijk wanneer dit nodig is. Zonder hulp van buitenaf bestaat de kans dat problemen alleen maar groter worden en er onwenselijke situaties ontstaan. Zeker als er thuiswonende kinderen bij betrokken zijn. De NVRG is heel hard bezig met vergoeding door de zorgverzekeraars voor elkaar te krijgen. Lees hierover ook de blog https://www.ymkjealbada.com/blog/2018/5/22/laat-bloemen-relaties-redden waar de NVRG aan refereerde in dit stuk https://www.nvrg.nl/gevolgen-van-btw-heffing-op-toegankelijkheid-van-relatietherapie
Het goede nieuws is dat de gemeente Bunschoten zich hierin opgeworpen heeft als pionier. Deze gemeente heeft contact gezocht met de NVRG(de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie) met de boodschap dat er subsidie vrijgemaakt is om relatietherapie voor gezinnen met thuiswonende kinderen te vergoeden. In eerste instantie wordt de hulp aangeboden door de gemeente zelf. Wanneer er meer of andere hulp nodig is wordt men doorverwezen naar een, bij de NVRG aangesloten, therapeut. Meer hierover lees je in dit artikel https://www.nvrg.nl/gemeente-bunschoten-biedt-haar-inwoners-kosteloos-relatietherapie-in-2021.
Een hele belangrijke stap in het toegankelijke maken van hulp aan gezinnen die dit hard nodig hebben en zo welzijn en veiligheid te waarborgen. Laten we hopen dat de gemeente Bunschoten hier de toon heeft gezet voor het aanpassen van het landelijk beleid. De deur is op een kier gezet. Welke gemeente en/of welke zorgverzekeraar volgt?
Geprikkeld of overprikkeld: waar ligt jouw grens?
Prikkels. Kan je niet zonder of is het snel genoeg? De beleving en verwerking ervan is voor iedereen anders. Hoe vind je uit wat het beste bij je past?
In de zomermaanden trekken veel mensen erop uit en is ritme en regelmaat vaak minder aan de orde. Andere omstandigheden en andere en meestal meer prikkels. Voor de een een lust, voor de andere een absolute last. Maar waar gaat het nou eigenlijk over als het over prikkels gaat?
Prikkels zijn eigenlijk alles wat je zintuigen prikkelt en je aandacht trekt. Prikkels kosten je energie en je hebt rust nodig om prikkels te verwerken. Ook heb je prikkels nodig om je te ontwikkelen en te kunnen functioneren. Bij te weinig prikkels ontstaat verveling. Bij een goede hoeveelheid prikkels voel je je lekker maar bij een teveel aan prikkels ervaar je stress. Overprikkeld zijn is niet erg, te lang overprikkeld zijn en niet herstellen is niet goed voor je gezondheid. Wanneer die grens overschreden wordt is persoonlijk. En juist dat is belangrijk om serieus te nemen. Waar de een graag vakantie viert op een overvolle camping met entertainment. Blijft de ander liever thuis of betrekt een stil onderkomen in de natuur. Luister naar je jezelf en je eigen lichaam. En laat je daarbij vooral niet leiden door opmerkingen als 'dat moet je lekker loslaten' of 'doe eens gek'. Genoeg is genoeg en dat bepaal je zelf.
Neem jezelf in acht als je je regelmatig, of misschien wel altijd, overspoeld wordt door alles wat er op je af komt. Prikkels van buiten kun je mogelijk vermijden of beter doseren. Je hoeft je niet terug te trekken uit de maatschappij maar vind voor jezelf uit wat en hoe lang je bepaalde prikkels kunt verdragen. En ook dat dit per situatie kan verschillen. Zelfs de hoeveelheid prikkels van binnen uit kan je misschien wel wat meer sturen. Vooral negatieve gedachten die emoties oproepen geven veel prikkels. Angst, bijvoorbeeld, kan daarbij een grote rol spelen. Dit is niet eenvoudig maar het scheelt al heel veel als je probeert neutraler en vriendelijker tegenover jezelf en je eigenschap te staan. Daarnaast helpt het om voor jezelf uit te vissen welke dingen jou overprikkelen en welke minder. Misschien kom je situaties tegen waar je iets aan kunt doen.
Als tegenwicht voor de sterk op het hoofd of het denken gerichte bezigheden, kun je rust zoeken in de natuur, iets lichamelijks te doen, in je eentje iets doen of mediteren bijvoorbeeld. Goede tips voor dit soort activiteiten vind je, onder andere, in het boek 'Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt'. Het kan ook helpen om te weten dat je niet de enige bent die het leven soms op die manier ervaart. Een boek lezen over overprikkeling en de ervaring van anderen daarmee kan steun bieden. Een tip is bijvoorbeeld 'Overprikkeld' van Liesbeth Kamerling en Lieke Zunderdorp. En bovenal, blijf er niet alleen mee zitten als het te zwaar voelt. Praat erover met iemand in je omgeving of zoek hulp bij een professional.
Stip aan de horizon
Perspectief is zo fijn en essentieel soms. Hoe kan je ervoor zorgen dat je altijd iets hebt om naar uit te kijken?
Wat is de lente toch altijd een mooie periode van fris perspectief. Iets om naar uit te kijken. Lekker naar buiten, de zomer komt eraan. Perspectief is sowieso een goede motivator en drijfveer om in beweging te blijven. Volgens sommigen is het zelfs een onderdeel van je gelukkig voelen. Juist ook in overweldigende periodes is het zo fijn om naar iets uit te kunnen kijken. En dat hoeft zeker niet iets groots te zijn. Het kan een kop koffie zijn na een paar uur werken. Een boswandeling in het weekend na een drukke week. De zekerheid dat na de winter de lente er weer aan komt. De voorpret kan je stemming al verbeteren. En dat hoeft zeker niet afhankelijk te zijn van de omgeving of weersomstandigheden. Probeer voor jezelf ook perspectief te creëren. Wat vind je leuk? Waar wordt je blij van? Maak een mooi lijstje en zet het op de kalender. Zelfs het aftellen er naartoe is al leuk. Nu de terrassen weer open zijn en ook in het kader van de coronamaatregelen er weer perspectief lijkt te ontstaan is zo voelbaar hoe belangrijk dat is. Iets om te onthouden. Laten we dan op zijn minst iets leerzaams meenemen uit de afgelopen periode waarin er zoveel ook níet kon. Wat kan er wel en doe dat voor jezelf. Ik gun je die stip aan de horizon. En laat dat dan de komende weken ook vooral een lekker zonnetje zijn!
Waar kijk jij naar uit de komende tijd?
Samen en alleen
Relatieproblemen, bijna iedereen heeft er wel eens mee te maken. Zeker als omstandigheden veranderen kan er spanning ontstaan. Je bent niet de enige én er zijn heel veel manieren waarop je er mee aan de slag kan.
In perioden van grote verandering, spanning en ingrijpende gebeurtenissen kan je relatie onder druk komen te staan. Naast dat partners in een spanningsvolle periode wellicht wat minder geduld hebben met elkaar komen op deze momenten vaak ook onderliggende problemen aan de oppervlakte. Wanneer je meer in elkaars aanwezigheid verkeert en afleiding zoeken niet altijd mogelijk is kom je, als het ware, in een snelkookpan terecht. Grote beslissingen worden sneller genomen. Trouwen, verhuizen, samen kinderen krijgen. Maar dus ook uit elkaar gaan of scheiden.
In zwaar weer kan het onder de loep nemen van bestaande patronen en onderlinge communicatie een goede manier zijn om samen weer wat grip te krijgen op de relatie. Of op zijn minst kan het inzicht geven. Sta eerst voor jezelf en later samen eens stil bij hoe je reageert wanneer je iets dwarszit en wat het effect van dat gedrag is. Wanneer je dit met elkaar bespreekt hou er dan rekening mee dat je vanuit je eigen behoefte praat, val elkaar niet in de rede en accepteer dat de ander anders is.
Laat de wetenschap dat 70% van de Nederlanders wel eens relatieproblemen ervaart ook een steunende gedachte zijn. En een motivator om ermee aan de slag te gaan als die wens er is. Ja er zijn problemen en je bent niet de enige.
Zoek verbinding in de eenzaamheid
Eenzaamheid neemt toe, vooral onder jongeren. Jij kan het verschil maken door te zoeken naar verbinding. En dat hoeft echt niet moeilijk te zijn.
Wat onmogelijk leek is toch mogelijk. Na bijna een jaar van anders en het nieuwe normaal lijkt hier en daar gelatenheid en misschien zelfs gewenning te ontstaan. Wat de ene week nog mag, is de volgende week niet toegestaan. En de week daarna toch weer wel maar dan anders. Veranderingen en onvoorspelbaarheid zijn de basis van waaruit we nu al zo lang leven. Voor veel volwassenen valt dit al niet mee. Voor veel jongeren is het bijna niet meer te doen. Niet naar school, niet meer afspreken met vrienden, elkaar niet meer ontmoeten op de vanzelfsprekende plekken zoals de sportclub. Verveling is aan de orde van de dag. En alsof dat niet erg genoeg is neemt eenzaamheid en depressie hand over hand toe bij middelbare scholieren en studenten. De ontwikkelingsfase van deze jongeren vraagt om grenzen opzoeken en de wereld verkennen. De realiteit is dat zij thuis zitten en weinig tot geen contact hebben met leeftijdsgenoten. Zorgelijk. De groep jongeren die professionele hulp zoekt neemt toe. En wat goed dat dat gebeurt. Op eigen initiatief of op aangeven van de omgeving. Het is juist die omgeving die voor deze doelgroep een belangrijke rol kan spelen. Want al lijkt die nukkige puber of die in zichzelf gekeerde student niet op jou te zitten wachten. Ga toch dat gesprek eens aan, vraag hoe het gaat, wandel samen eens een blokje om. Verzin desnoods dat je zelf de boodschappen anders niet kan dragen. Vraag je af waar je de verbinding kan maken. Samen koken, muziek luisteren of een film kijken? Neem het eventuele gemopper of de zwijgzaamheid op de koop toe. Je zou het misschien niet zeggen, maar het kan echt het verschil maken.
Ben jij echt in het leven van je kind?
Hoeveel moet je weten om optimaal betrokken te zijn bij je kind? Verbindend gezag geeft je als ouder richting in het ondersteunen en sturen van je kind.
Herken je dat; je kind heeft een eigen leven online, op Tiktok, Minecraft of al gamend met andere spellen. Alles online, veelal met anderen. Of je kind is buiten, uit je zicht, op straat of bij vrienden. Het is tegenwoordig best een klus als ouder om zicht te houden op wat je kind doet en met wie. En we vinden het ook niet meer vanzelfsprekend dat we dat allemaal moeten en mogen weten. Wanneer er geen zorgen zijn over je kind, leidt dat niet tot problemen. Maar als er wel zorgen ontstaan, moet je ineens terrein terugwinnen. En dat was niet nodig geweest. Sinds een aantal jaren is er in Nederland een methode ontwikkeld, Verbindend gezag, die ouders richting geeft in hoe hun kinderen zowel te ondersteunen als aan te sturen. De basis hiervan ligt bij het geweldloos verzet, wat ervan uitgaat dat je geen controle hebt over de ander, enkel over jezelf. Er is een zeer heldere methode ontwikkeld die je helpt weer invloed te hebben op je ontsporende kind. Maar ook wanneer het goed gaat, biedt deze benaderingswijze je als ouder veel; waakzame zorg. Een eerste principe hierin is dat je aanwezig bent in het leven van je kind. Dat klinkt zo vanzelfsprekend, maar dat kost wel tijd, moeite en energie. Dat betekent dat je zorgt dat je weet waar je kind is en met wie, zowel in het echte leven als online. Wanneer er geen zorgen zijn, kun je dit gewoon doen vanuit interesse. Je bent oplettend, op een fijne, open manier. Zorg dat je tijd besteed met je kind, verdiep je in het leven van je kind, doe dingen samen, heb interesse, vraag naar vrienden, kom naar de kamer van je kind. Dat geeft je een basis waarin jij vertrouwen kunt hebben in je kind en waarin je kind kan vertrouwen op jouw aanwezigheid. Mocht het dan toch gebeuren dat je je zorgen maakt, dat er dingen gebeuren die niet oké zijn, dan kun je gemakkelijk opschalen; je vergroot dan je aanwezigheid door niet meer vrijblijvend te informeren, maar gerichte vragen te stellen.
Op een jaar vol licht en hoop
Op een jaar vol licht en hoop!
Waar de dagen nu nog kort zijn, de avonden lang, de ochtenden donker en de corona helaas nog overal, daar is hoop voor volgend jaar. 2021 geeft ons hoe dan ook nieuwe kansen. Het nieuwe jaar zal ons in elk geval meer licht geven, langere dagen, een lente en een zomer. Hopelijk zal het ons ook meer mogelijkheden geven, meer ruimte, zodat we elkaar weer kunnen opzoeken. Laat 2021 een jaar vol licht en hoop zijn!
Harde feiten, zachte interpretaties
Zelf aan de slag met terugblikken op hoe je bent opgegroeid of met begeleiding? Beide is mogelijk met deze prachtige toolkit; ontdek hoe jouw leven je heeft gevormd en ga op zoek naar welke plek je dit wilt geven.
Zelf aan de slag! Dat is wat deze toolkit je biedt. Wanneer je stil wilt staan bij hoe je bent opgegroeid, hoe dat je gevormd heeft en hoe je verder wilt, dan kan je hier prima mee aan de slag. Bijzonder hoe mijn ondernemer-buurvrouw Amy Guijt dit zelf heeft ontwikkeld! Ze is nota bene geen hulpverlener, geen systeemtherapeut, maar een ontwerper. En tegelijkertijd heeft ze dit heel goed begrepen. Omdat ze zelf heeft ervaren dat je leven je vormt en dat het zinvol kan zijn om daarbij stil te staan zodat je bewuste keuzes kunt maken. Dat is precies het effect dat het heeft bij de cliënten aan wie ik het heb aangeboden. En omdat Amy ontwerper is, ziet het er allemaal prachtig uit. Zo aantrekkelijk, dat je er graag mee aan de slag gaat. Het biedt je de mogelijkheid om op een eenvoudige manier je genogram in kaart te brengen, je interactiepatronen en je levenslijn. En dat geeft je weer ruimte om verder te gaan.
Coronormaal
Hoe routines heel prettig kunnen zijn en hoeveel energie en aanpassingsvermogen het kost wanneer deze wegvallen.
Waar alles weer draait, maar wel anders. Waar we het dagelijkse leven weer herpakt hebben, maar nog niet zoals voorheen. Zo voelt het op het moment. Ja, de kinderen zijn weer naar school. Ja, ook de middelbare scholieren! Tot mijn blijdschap. Fijn dat er oog is voor hun belangen, voor het belang van de groep, van sociale interactie, van deelnemen aan de maatschappij. En die vakantie in eigen land bleek inderdaad ook prima haalbaar. Ook anders, maar goed. Waarin we waarden bevestigd zagen (een goede band met familie en vrienden is heel fijn!) en waarin we een vakantiegevoel misten (blijkbaar zijn voor ons bergen, stokbrood en een andere taal nodig…). Maar ja, we zitten natuurlijk nog steeds met corona en moeten ons daaraan aanpassen. Waar we het doorbreken van de routines in de vakantie juist opzochten, daar is nu de uitdaging om er in het dagelijkse leven mee te leren omgaan. Want eigenlijk zijn routines daarin heel fijn en helpend. Terwijl ze nu voortdurend doorbroken worden; nog deels thuiswerken, coronatesten, thuisblijven totdat test gedaan is en uitslag er is, dus kinderen toch weer thuis van school, volgende gezinslid verkouden en testen…. We zijn vast niet het enige gezin dat onder deze doorbreking van de routine lijdt. Ik geloof dat we ons er maar bij neer moeten leggen dat dit de nieuwe routine is, in elk geval voor de komende herfst en winter.
De waarde van dichtbij
Vakantie gaat over het doorbreken van routines. Dat kan vast ook dichtbij huis. Een onderzoek waard!
En dan is het toch vakantie. Na een lange periode van coronamaatregelen waarin het leven anders liep dan we gewend waren. Op wat voor manier dan ook ging het voor iedereen anders dan normaal. Voor diegene die werken in bijvoorbeeld de horeca, de luchtvaart of de culturele sector, stond het werk stil. Met mogelijk ook onzekerheid over loon en contract. Voor veel zelfstandigen betekende het verlies van werk en inkomen. Voor de ouders onder ons was het hard werken om thuiswerken te combineren met het onderwijzen (en opvoeden) van de kinderen. Voor de mensen in de zorg was het vaak heel hard werken. En dan dus de vraag wat te doen met de vakantie. Spanning of geboekte vakanties door konden gaan, toch maar geannuleerde vakanties voor de zekerheid en mensen die met de ruimte die er op het moment weer is, toch het buitenland opzoeken. De al jarenlange drie weken Frankrijk worden hier ingeruild voor twee weken Nederland. Vakantie gaat over het doorbreken van routines, daar zit de ruimte. Dat moet ook kunnen in eigen land. Wij gaan dus voor een nieuw avontuur; het leren waarderen van wat dichtbij is!