durf te zien
Bij de theatertalkshow Durf te zien werd voelbaar hoe groot de impact van seksueel misbruik is. De verhalen lieten zien hoe schaamte en zwijgen extra schade veroorzaken. Pas als we het samen durven te zien, kunnen we misbruik helpen voorkomen.
Onlangs was ik uitgenodigd om mee te gaan naar de theatertalkshow Durf te zien die door Stichting Wij zijn M wordt aangeboden (waarbij dank voor de uitnodiging!). Wij zijn M heeft als doel om het taboe op seksueel misbruik te doorbreken. Dit vraagt natuurlijk aandacht, het gesprek erover, het in de maatschappij brengen. Daarvoor bleek het theater een prima middel. De zaal leek zich gevuld te hebben met betrokkenen, zowel met mensen met persoonlijke ervaringen op dit vlak als met professionals. En voor iedereen leek het genoeg te bieden te hebben.
Vooral de verhalen van Mandy Sleijpen, die oprichter en directeur van de stichting is, gaven herkenning in de zaal. Over de schaamte, het niet willen zien of erkennen van de omgeving, tot de enorme impact die het een leven lang heeft. Dat laatste is wat ik in de praktijk ook vaak merk; elke ervaring met seksueel misbruik heeft een enorme impact op een mensenleven. Daarbij is er natuurlijk een grote variatie in wat iemand is aangedaan, hoe er op gereageerd is en hoe veerkrachtig iemand is. Maar de schade is er, altijd.
Er werd vanuit een breed perspectief naar seksueel misbruik gekeken. Pieter Melsen, die zedenrechercheur is, was ook een van de mensen die de zaal informeerde. Zijn perspectief was weer net iets anders dan dat van het slachtoffer en dat van de hulpverlener. Hij is er in zijn werk op gericht om verhalen van slachtoffers zo goed mogelijk te horen, omdat deze als bewijsvorming dienen. Daarbij herhaalde hij een aantal keren de woorden die hem hierbij het meeste hielpen en die hij ons ook aanraadde te gebruiken als kinderen ons toevertrouwen dat ze (mogelijk) seksueel misbruikt worden; ‘vertel me daar eens alles over’. Daarmee nodig je de ander uit om te vertellen, zonder woorden in de mond te leggen en zonder schaamte mee te brengen.
Ook had Pieter met daders te maken. Hij had de indruk dat daders soms geen idee hadden van de schade die ze hadden aangericht. Hier ontstond een spanningsveld met de hulpverlener, die ervoer dat daders dit ook niet wilden toelaten, ervan weg wilden blijven. Wanneer er echter ook maar een kleine kans is dat daders niet overzien of niet begrijpen welke schade hun gedrag toebrengt, is het zinvol om hierover informatie te geven. En daarvoor is het weer helpend om opener te zijn als maatschappij over dat seksueel misbruik voorkomt, dat het schadelijk is en dat we als maatschappij schade toevoegen door het te verzwijgen. Wij zijn M roept dus op tot openheid. Pas als we het durven te zien met elkaar als samenleving, kunnen we elkaar helpen om het te voorkomen.
De leeuwenmoeder
Leeuwenmoeders, bij hen voel je de onvoorwaardelijke liefde van een ouder voor haar kind het meest intens.
Dankzij een post van @Minke Verdonk (waarvoor dank!) kwam de voorstelling Broos op mijn pad. Lottie Hellingman neemt het publiek mee in het leven van een ouder met een zorgintensief kind. En hoe! We werden meegesleurd, erin gezogen, gingen mee kopje onder en kwamen uiteindelijk weer boven. Kyra, zo heet deze moeder, heeft een enorm rotsblok boven zich hangen. Een soort zwaard van Damocles. Ze neemt ons mee in haar leven; van vrijgevochten en ongebonden naar volledig in beslag genomen door de zorg voor en over haar dochter Romy. Romy heeft het downsyndroom, wat het leven van haarzelf en haar ouders zowel overweldigend bijzonder als ingewikkeld maakt. En dit wordt op een indringende manier overgebracht. De intense zwaarte van dit alles is kenmerkend voor het leven van veel ouders met kinderen waar veel zorg over is. Het is voor meer ouders herkenbaar.
In de zaal zaten zowel ouders van zorgintensieve kinderen als professionals. Eigenlijk jammer dat niet die mensen er zaten, die er dagelijks niet zoveel mee te maken hebben. De buurvrouwen, de mensen in de supermarkt, de kraamvisite, de collega’s. Want juist hen zou het helpen om te ervaren hoe intens deze levens zijn. Dat deze ouders en kinderen alle respect en begrip van ons verdienen. Dat moeders er leeuwen van worden. Of, zoals Kyra in de voorstelling zo treffend over zichzelf zegt; ‘de leeuwenmoeder, geboren in hetzelfde moment als zij’ (haar dochter Romy). Deze zin trof mij het meest omdat deze zo herkenbaar is. Ik heb zo vaak met leeuwenmoeders in de kamer gezeten. Bij hen voel je de onvoorwaardelijke liefde van een ouder voor haar kind het meest intens. Voor alles- gaan- aan jezelf voorbij. En dan ontdekken dat je niet zonder jezelf kunt. En jezelf opnieuw uitvinden. Met jezelf in dit ouderschap in plaats van voorbij jezelf. Daarmee sluit deze voorstelling hoopvol af.
https://matzer.org/voorstellingen/broos/