Waarom bleef je niet voor mij?
Kinderen die een ouder verliezen aan zelfdoding maken vaak een eenzaam proces door. In de prachtige documentaire ‘Waarom bleef je niet voor mij?’ laat Milou Gevers zien dat dit niet zo hoeft te zijn.
Deze prachtige documentaire is alweer van 2020, dus ik heb er vast eens eerder over geschreven. Nu kwam deze weer op mijn pad, raakte me en is het delen waard. Milou Gevers brengt kinderen in beeld van wie een ouder zichzelf heeft gedood. Milou heeft dit in haar jeugd zelf meegemaakt, wat duidelijk te zien is aan de stop motion filmpjes die tussendoor worden getoond; een verdrietig meisje dat het rouwlandschap doorloopt.
Het meisje denkt de enige te zijn die zoiets overkomt. Dit maakt het een eenzaam proces en is de drijfveer voor het maken van de documentaire; dat kinderen zich er niet eenzaam in hoeven te voelen. Ze was verbaasd dat er zoveel reacties kwamen op haar oproep om hieraan mee te doen. Blijkbaar zijn er veel kinderen die zich er eenzaam in voelen en die het fijn vinden om er in gehoord te worden.
We zien de kinderen vertellen over hoe het voor hen was. We volgen daarmee het meisje in de stop motion filmpjes die langs de landschappen van de rouw loopt. In het Boze bos horen we kinderen vertellen of ze boos zijn op hun ouder, die hen in de steek heeft gelaten. De kinderen vertellen hier openhartig over. Hier lijkt voelbaar dat de documentairemaakster die de interviews met de kinderen doet, hetzelfde heeft meegemaakt. Zij kent het gevoel, tegen haar kun je eerlijk zijn over al je gevoelens. Ze schroomt ook niet om er vragen over te stellen die een ander zou weglaten.
Vervolgens komen we langs de Waterval van tranen (verdriet), de Grote zorgen bergen (angsten), het Spiegelmeer (wat doet het met je), het Nest van herinneringen en het Onbekende terrein (je angsten overwinnen). De focus ligt op de kinderen, we zien enkel een ouder in beeld wanneer het niet anders kan (vooral als er troost nodig is). Hiermee worden de kinderen serieus genomen, het gaat om hun verhaal en hun beleving. Ze kunnen open praten over iets waar ze zelden zoveel ruimte voor zullen krijgen, al was het maar vanwege het ongemak van de omgeving.
De kracht van de documentaire ligt er voor mij in dat het om een intens verdrietig en zwaar onderwerp gaat, dat op een heel gewone manier aandacht krijgt zonder dat dat afdoet aan de ernst ervan. Voor iedereen die de herkenning goed kan gebruiken of om meer begrip te krijgen. In 25 minuten tijd heb je een prachtig inkijkje gekregen.
https://www.npodoc.nl/documentaires/2020/10/waarom-bleef-je-niet-voor-mij.html
Hoe verder na suïcide?
Hoe verder na suïcide? Het geeft vooral kinderen rust als ze weten wat er aan de hand is.
Groot is het verdriet, de machteloosheid en soms het onbegrip en de boosheid bij de omgeving, wanneer een naaste zich heeft gesuïcideerd. Een heel netwerk van mensen staat vervolgens voor de taak om zich hiertoe te verhouden. Deze processen kunnen veel energie kosten en op allerlei momenten in het leven zich aandienen. In de praktijk tref ik allerlei naasten; partners, kinderen, kleinkinderen, vrienden van mensen die zelf een einde aan hun leven hebben gemaakt. Onlangs heeft het Trimbos instituut specifiek de situatie van de kinderen in kaart gebracht. Ze hebben een factsheet ontwikkeld op basis van onderzoek om in kaart te brengen wat de effecten voor de kinderen zijn en hoe kinderen hierbij te ondersteunen zijn. Dit is een zeer toegankelijk en volledig document geworden wat behulpzaam kan zijn bij het ondersteunen van kinderen. Naast achtergrond over het onderwerp, wordt veel aandacht besteed aan wat wel en niet te doen in de begeleiding van deze kinderen. Er blijkt duidelijk uit dat het kinderen helpt om de waarheid te horen, passend bij hun ontwikkelingsniveau. We weten al langere tijd dat het voor kinderen helpend is om betrokken te worden bij overlijden en om geïnformeerd te worden. Vanuit de gedachte het kind te willen ontzien om het te beschermen gebeurt het echter nog steeds dat kinderen niet voldoende meegenomen worden. Zeker in het geval van suïcide kan dit spelen, aangezien het dusdanig pijnlijk is waardoor het voor volwassenen moeilijk kan zijn om het te dragen en met kinderen te delen. Ook, of misschien zeker, in deze situatie geldt echter dat het kinderen rust geeft als ze weten wat er aan de hand is. Deze factsheet is een helpend document om anderen hierover te informeren en te stimuleren om kinderen in openheid mee te nemen in wat er gebeurd is.