Dit is autisme

Al vele jaren wordt er onderzoek gedaan naar en geschreven over autisme. Een grote naam in Nederland, als het gaat over schrijven over autisme, is Colette de Bruin. Zij ontwikkelde de Geef me de 5 methodiek, waarbij je mensen  met autisme duidelijkheid geeft over vijf belangrijke dingen; wat, wie, waar, hoe en wanneer, om ze op die manier de kaders te bieden waarbinnen ze goed kunnen functioneren.

De methodiek was altijd al helder en vooral praktisch. Met haar nieuwe boek, is deze methodiek nu ook op een toegankelijke en vlotte manier beschreven, met heel duidelijk en onderbouwende illustraties, die erg van deze tijd zijn. Het is een prachtig boek geworden, waarin haar praktische begeleidingsstijl ditmaal wordt onderbouwd door wetenschappelijke kennis. Een mooie aanvulling.

Voor wie niet zoveel weet over autisme, is dit een prettig boek om te lezen. Het leest vlot en is in begrijpelijke taal geschreven. Het ziet er mooi en overzichtelijk uit. Wat mij aanspreekt is dat er uiteindelijk een overzicht is gecreëerd door middel van de ‘cirkel van autismespectrumsymptomen’ waarin goed wordt aangegeven wat veelal het verschil is tussen jongens/mannen met autisme en meisjes/vrouwen met autisme. Er wordt genoemd dat bij vrouwen veelal meer interesse is in sociaal gedrag en dat zij dit kopiëren om er deel aan te kunnen nemen. Dat maakt dat het gedrag minder opvalt, maar het kost wel veel energie. Wat weer maakt dat er op latere leeftijd vaak sprake is van burn-out, somberheid, overspannenheid en allerlei soorten klachten die niet te verklaren lijken. Er worden veelal meerdere diagnoses gesteld, voordat blijkt dat er sprake is van autisme. Het is dus goed dat er opnieuw aandacht is voor autisme, voor hoe ermee om te gaan en voor alle vrouwen met autisme. Dat het leven wat gemakkelijker voor hen kan worden.

Vrouwen en autisme

Een herkenbaar artikel in het NRC onlangs, over vrouwen met autisme. Herkenbaar vanwege de onherkenbaarheid. Waar we er vroeger vanuit gingen dat er bij vrouwen veel minder vaak sprake was van autisme dan bij mannen, gaan we er inmiddels meer vanuit dat we het bij vrouwen minder goed herkennen. Vrouwen lijken van nature meer geneigd om zich aan te passen aan hun omgeving, waardoor ze zichzelf heel goed aanleren wat gewenst en ongewenst gedrag is in de omgang met anderen. Wat we aan de buitenkant zien is passend gedrag, waarbij we ervan uitgaan dat dit spontaan verloopt. Onderliggend blijkt dan dat ditzelfde gedrag deze vrouwen heel veel energie kost, omdat ze het bewust vertonen. Het is geen automatisme, het is een knop die aangaat om sociaal te kunnen functioneren. Denk aan een eigenschap die je wel beheerst, maar die nooit echt vanzelf gaat en je altijd veel energie kost. En dat je die dag in, dag uit moet uitvoeren. Waarbij er ook nog eens geen begrip is vanuit je omgeving voor de moeite die het je kost, omdat men denkt dat je het gewoon beheerst. Waar het zich dan uiteindelijk in uit, is een burn-out, overspannen raken, niet begrijpen wat er aan de hand is. En inderdaad, zoals in het artikel wordt genoemd, laten we vrouwen die ASS bij zichzelf vermoeden heel serieus nemen. Alleen zij voelen van binnen de verwarring, de vermoeidheid en het niet begrijpen van de wereld om zich heen die wij ons niet kunnen voorstellen.

ADHD of ASS?

Opvallend vaak blijken mensen die langskomen voor gesprekken een diagnose ADHD of ASS (autisme spectrum stoornis) te hebben of zich te herkennen in kenmerken hiervan. Het zijn mensen die zich in eerste instantie goed staande weten te houden in het leven. Dit kost hen echter wel duidelijk meer energie dan dat het andere mensen kost. Onderliggend merken ze dit door vermoeidheid, emotionele problemen, gezondheidsklachten, een slecht zelfbeeld, relatieproblemen of bijvoorbeeld onzekerheid. Alhoewel ADHD en ASS inmiddels meer en meer erkend worden als een daadwerkelijk probleem, is het toch opvallend hoe weinig ondersteuning er voor mensen is. De verwachting lijkt toch te zijn dat een ieder op dezelfde manier meekomt in de maatschappij. Wanneer dit niet lukt, lijk je ontzettend hard je best te moeten doen om toch mee te komen. En op dat moment kunnen zich allerlei klachten gaan voordoen die niet meteen gelinkt worden aan een onderliggende ADHD of ASS. Het zou deze mensen helpen als ze meer kunnen zijn wie ze zijn, als we als samenleving accepteren dat een ieder anders is en als we hier ook daadwerkelijk naar zouden handelen. Met of zonder diagnose moet je kunnen zijn wie je bent.