AI als raadgever?
AI wordt steeds vaker ingezet als raadgever. Maar hoe zorgen we dat we kritisch en bewust blijven?
Steeds vaker hoor ik van mensen in de praktijk dat ze hun vraag of probleem aan AI hebben voorgelegd. Dit kan gaan om concrete vragen gaan als ‘geef een overzicht van actuele boeken over opvoeding’ tot emotionele vragen als ‘hoe kan ik het beste mijn relatie beëindigen’.
Aangezien ik zelf vaak niet voorop loop met dit soort ontwikkelingen, verbaasde het me in eerste instantie. Waarom zou je je innerlijk blootgeven aan een computer? Of eigenlijk, aan google of een andere internet grootmacht? Anderzijds doe je dat natuurlijk met elke zoekopdracht, vaak meerdere keren per dag. In die zin niets nieuws onder de zon.
Er blijkt echter wel een verschil te zitten tussen de informatie die AI genereert en het zelf doorzoeken van gevonden resultaten op zoekopdrachten. AI (de aanbieder ervan) bepaalt voor je welke informatie gebruikt wordt, welke voorrang krijgt en hoe het verwoord wordt. Met de manier waarop de informatie aan mensen gegeven wordt, ervaren ze deze alsof die van een persoon komt. Een alwetende persoon, want AI bevraagt zichzelf niet, twijfelt niet, geeft wat er gevonden wordt. Daarin schuilt een gevaar. Het wordt ons heel gemakkelijk gemaakt (google geeft tegenwoordig eerst een AI antwoord en daarna de resultaten op een zoekopdracht) om de informatie voor zoete koek aan te nemen. En de koek in het leven is helaas vaak niet zo zoet. De vraag die we stellen kan op vele manieren geïnterpreteerd worden, kan vele verschillende antwoorden opleveren, kan meer twijfel oproepen dan duidelijkheid geven. Dat hoort allemaal bij het leven. Maar niet bij AI.
We zullen AI gaan omarmen in het leven (of doen dat al). Die ontwikkeling is niet tegen te houden. De uitdaging blijft om kritisch te blijven, onderzoek te blijven doen en verder te kijken en te zoeken naar informatie. Onderzoek lijkt echter uit te wijzen dat door het gebruik van AI onze neiging om zelf goed op te letten minder sterk wordt. We worden er minder kritisch en creatief van. Daarmee worden we gevoeliger voor de informatie die AI aanbiedt, welke informatie dat op een gegeven moment ook is.
Blijf dus openstaan voor allerlei informatie. Zoek het op, verwonder je!